Prawo unijne począwszy od 2025, nadkłada na wprowadzających nowe obowiązki w zakresie osiągania coraz wyższych poziomów selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych a także zawartości recyklatu w nowych opakowaniach z jednorazowych tworzyw sztucznych.
Sposobem na zrealizowanie powyższych obowiązków od 2025 roku ma być uruchomienie systemu kaucyjnego, w ramach którego zbierane będą 3 rodzaje zużytych opakowań po napojach, tj.
- butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra,
- butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych do 3 litrów wraz z ich nakrętkami i zakrętkami oraz
- puszki metalowe do 1 litra.
To ogromne wyzwanie finansowe i logistyczne, które czeka przedsiębiorców w kolejnych latach.
Zgodnie z przyjętym już przepisami, system kaucyjny będzie ogólnopolski, bez paragonowy oraz organizowany samodzielnie przez przedsiębiorców. To oznacza, że przedsiębiorcy muszą utworzyć i sfinansować działalność operatora systemu kaucyjnego albo do takiego operatora przystąpić (podpisać z nim umowę). Polskie przepisy przewidują możliwość prowadzenia systemu kaucyjnego przez więcej niż jednego operatora.
Przygotowanie logistyki systemu kaucyjnego to długotrwały i złożony proces. Co do zasady, mniejsze sklepy będą zobowiązane do pobierania kaucji, większe do odbierania od konsumentów zużytych opakowań. A to tylko fragment złożonej logistyki jaka musi zostać zorganizowana aby uruchomić system kaucyjny.
Wyzwaniem na już jest poszerzanie kompetencji i wiedzy przedsiębiorców o to, jak będzie działał system kaucyjny, szczególnie jakie obowiązki i obciążenia prawno- podatkowe czekają poszczególne firmy i w jakim czasie.
W celu ułatwienia Państwu przygotowania się do wdrożenia systemu kaucyjnego oraz prawidłowego funkcjonowania w nim, jak i podatkowego rozliczania związanych z nim zdarzeń gospodarczych, proponujemy kompleksowe wsparcie prawne (Kancelaria Osborne Clarke) oraz podatkowe (MDDP) w ramach Państwa branży, w następujących obszarach:
- przygotowanie do wdrożenia systemu kaucyjnego,
- implementacja obowiązków wynikających z uczestnictwa w systemie kaucyjnym,
- bieżące funkcjonowanie w ramach systemu kaucyjnego.
- PRODUCENCI NAPOJÓW -
- IMPORTERZY NAPOJÓW -
- BROWARY -
- SKLEPY MAŁE i DUŻE -
- SKLEPY INTERNETOWE -
- SIECI HANDLOWE -
.

Prawno-podatkowe wyzwania dla branży napojowej
Przez branżę napojową należy rozumieć wprowadzających napoje w opakowaniach na rynek (w tym m.in. bezalkoholowe, alkoholowe, mleczne i in.), a w tym m.in. ich producentów czy importerów.
Nowe regulacje dotyczyć będą szczególnie branży napojowej, ponieważ systemem selektywnej zbiórki zostaną objęte wyłącznie 3 rodzaje zużytych opakowań po napojach (w tym m.in. alkoholowych, bezalkoholowych czy mlecznych). Co warto podkreślić, pozostałe wprowadzane na rynek opakowania takie jak np. jednorazowe butelki szklane, kartony do płynnej żywności i in., nie będą obciążone kaucją ani zbierane w systemie.
Ci wprowadzający, których opakowania będą objęte systemem, muszą obecnie zdecydować czy chcą zainwestować w zbudowanie operatora systemu kaucyjnego (zostać akcjonariuszem operatora) czy raczej wolą do takiego operatora przystąpić, podpisując z nim umowę w dalszym czasie.
Kluczowe jest przeanalizowanie kosztów związanych nie tylko z przystąpieniem do operatora, lecz także kosztów wypełnienia pozostałych obowiązków prawnych m.in. dotyczących etykiet, opakowań, pozyskiwania recyklatu, nowej logistyki butelek wielokrotnego użytku, które zebrane w systemie wrócą do producenta celem ponownego napełnienia.
Dla producentów napojów istotna będzie również klasyfikacja podatkowa wydatków związanych z przystąpieniem do sytemu kaucyjnego i jego funkcjonowaniem, w szczególności ustalenie które z nich i w jakim momencie będą mogły być uznane za koszty podatkowe (jednorazowo czy ich rozliczenie będzie rozłożone w czasie).Ponadto, producenci powinni przygotować się na nowe zasady rozliczania VAT od opakowań szklanych wielokrotnego użytku, w których sprzedają swoje napoje – VAT nie będzie w stosunku do nich naliczany w związku z upływem terminu zwrotu opakowania, ale po zakończeniu roku w oparciu o liczbę butelek wprowadzonych do obrotu i zwróconych w ramach systemu kaucyjnego. Będzie towarzyszył temu obowiązek prowadzenia nowej ewidencji podatkowej dot. butelek szklanych. Niektóre opakowania zwrotne (np. skrzynki, palety) będą rozliczane w oparciu o dotychczasowe regulacje poza systemem kaucyjnym, przez co dostosowanie się do nowych przepisów podatkowych wymaga analizy wykorzystywanych rodzajów opakowań.
Z kolei z perspektywy operatora (operatorów) jednym z najważniejszych aspektów będzie prawidłowe rozliczenie podatkowe przychodów osiąganych z tytułu nieodebranej kaucji oraz ze sprzedaży materiałów pochodzących z przetwarzania odpadów opakowaniowych, jak i prawidłowa alokacja kosztów operatora związanych z systemem kaucyjnym. Dla rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami (wprowadzającymi) a operatorem (operatorami) istotne znaczenie będzie miała treść umów zawartych pomiędzy tymi podmiotami.
Co oferujemy?
System kaucyjny, czyli jak to będzie działać? – ogólne szkolenie prawno-podatkowe (poziom podstawowy) | Roadmapa systemu kaucyjnego- kluczowe obowiązki dla twojej firmy. (poziom zaawansowany, warsztaty) | Doradztwo prawno- podatkowe dla operatorów systemu kaucyjnego |
Bieżące wsparcie prawno-podatkowe związane z uczestnictwem w systemie kaucyjnym |
Rewolucja logistyczna dla sklepów i konsumentów
Drugi segment rynku przed którym wielkie wyzwanie logistyczne to sklepy i sieci handlowe.
Mniejsze sklepy będą w systemie uczestniczyć obowiązkowo pobierając kaucję, którą następnie będą musiały rozliczyć z operatorem.
Wprawdzie tylko te jednostki powyżej 200 m2 powierzchni sprzedaży będą obowiązkowo uczestniczyć w odbiorze zużytych opakowań, ale jak pokazują doświadczenia innych krajów, także mniejsze sklepy będą chciały w takim systemie zwrotu uczestniczyć.
Sklepy planujące odbierać zużyte opakowania już teraz muszą zacząć planować rozmieszczenie infrastruktury odpadowej i opakowaniowej, w tym jej zgodności z przepisami budowlanymi, przestrzennymi, BHP i in. Sprawdzić tytuły do nieruchomości i ew. wymagane pozwolenia środowiskowe.
Z punktu widzenia sklepów istotne jest rozstrzygniecie następujących zagadnień:
- ustalenie sposobu kwalifikacji podatkowej kosztów przystąpienia do systemu kaucyjnego oraz poniesienia wydatków na zbiórkę opakowań i odpadów opakowaniowych,
- ustalenie skutków podatkowych rozliczenia pobranych i zwróconych kaucji,
- wprowadzenia systemu logistycznego do selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych,
- prowadzenie i obsługi wymaganych ustawą ewidencji,
ustalenie które z opakowań będą dla potrzeb VAT rozliczane na dotychczasowych zasadach (rozliczenie poza systemem, naliczenie VAT po upływie terminu zwrotu).
Co oferujemy?
System kaucyjny, czyli jak to będzie działać? – ogólne szkolenie prawno-podatkowe (poziom podstawowy) | Roadmapa systemu kaucyjnego- kluczowe obowiązki dla twojej firmy. (poziom zaawansowany, warsztaty) | Doradztwo prawno- podatkowe dla operatorów systemu kaucyjnego |
Bieżące wsparcie prawno-podatkowe związane z uczestnictwem w systemie kaucyjnym | Edukacja konsumenta- jakie obowiązki mają sklepy? |
Wyzwania związane z systemem kaucyjnym nie ograniczają się wyłącznie do wprowadzających napoje na rynek lub sklepów.
Warto podkreślić, iż istnieje szeroka grupa firm, która nie ma obowiązku prawnego, ale chciałaby uczestniczyć w systemie kaucyjnym np. poprzez zbiórkę zużytych opakowań po napojach jak np. stacje benzynowe, gminy, duże sklepy wielobranżowe i in.
Druga grupa to przedsiębiorcy, zaangażowani w logistykę systemu kaucyjnego, szczególnie producenci urządzeń, infrastruktury technologicznej i IT, firmy transportowe i inne podmioty działające w obszarze gospodarki odpadami opakowaniowymi lub opakowaniami.
Co oferujemy?
System kaucyjny, czyli jak to będzie działać? – ogólne szkolenie prawno-podatkowe (poziom podstawowy) | Bieżące wsparcie prawno-podatkowe związane z planowanym uczestnictwem w systemie kaucyjnym | Compliance DRS, czyli co zrobić aby uczestniczyć w systemie kaucyjnym. |
Zapraszamy do kontaktu

Marek Przybylski
Menedżer | Doradca podatkowy | Radca prawny E: marek.przybylski@mddp.pl T: (+48) 509 567 231

Monika Grobelska
Starszy Konsultant E: monika.grobelska@mddp.pl T: (+48) 509 598 805

Dr Katarzyna Barańska
Partner, Szef Zespołu Dekarbonizacji | Osborne Clarke E: katarzyna.baranska@osborneclarke.com T: +48 504 270 492

Sylwia Uziębło-Kowalska
Senior Associate | Osborne Clarke E: sylwia.uzieblo-kowalska@osborneclarke.com T: +48 797 835 885