Doradztwo dotyczące ubezpieczeń podatkowych

Wakacje składkowe to specjalna ulga dla przedsiębiorców w Polsce, umożliwiająca zawieszenie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne (ZUS) przez określony czas. Ma na celu wsparcie małych przedsiębiorców, którzy mają trudności finansowe, oferując im możliwość czasowego zwolnienia z płacenia składek.

Dlaczego warto ubezpieczyć ryzyko podatkowe?

Polski system podatkowy od lat uznawany jest za jeden z najbardziej skomplikowanych w Europie. Liczne i częste nowelizacje ustaw oraz niejasne przepisy sprawiają, że przedsiębiorcy mierzą się w wieloma wyzwaniami, ale i ryzykiem w zakresie prawidłowości stosowania przepisów prawa podatkowego. Częste zmiany interpretacyjne powodują, że nawet prawidłowe rozliczenia mogą być przedmiotem sporu. Statystyki sądów administracyjnych potwierdzają, że liczba takich spraw stale rośnie.

Jednocześnie organy podatkowe dysponują dziś coraz szerszym zakresem narzędzi analitycznych i kontrolnych. Dzięki rozbudowanym systemom informatycznym, mogą łatwiej niż kiedykolwiek wcześniej porównywać dane, identyfikować nieprawidłowości i oceniać ryzyka podatkowe.

W praktyce oznacza to wzrost liczby kontroli oraz częstsze kwestionowanie przez fiskusa sposobu dokumentowania i rozliczania transakcji, nawet tych rutynowych.

W obliczu tak dynamicznego i nieprzewidywalnego otoczenia prawnego, ubezpieczenie ryzyka podatkowego jest nie tylko formą zabezpieczenia przed potencjalnymi konsekwencjami błędnych rozliczeń, ale także sposobem na zwiększenie stabilności i spokoju w prowadzeniu działalności.

W szczególności ubezpieczenie może:

eliminować potencjalne opóźnienia transakcji (np. w sytuacji gdy alternatywą jest uzyskanie interpretacji indywidualnej),
pomóc w zarządzaniu alokacją potencjalnych ryzyk podatkowych w przypadku braku jasnych wytycznych interpretacyjnych ze strony organów podatkowych,
stanowić alternatywę dla odszkodowania.

Kto powinien rozważyć ubezpieczenie ryzyk podatkowych?

Ubezpieczenie ryzyk podatkowych to realna ochrona – nie tylko dla firmy, ale i dla osób, które na co dzień podejmują kluczowe decyzje w obszarze finansów i podatków, w szczególności dla:

Właścicieli i zarządów firm,
Dyrektorów finansowych,
Księgowych ,
Pracowników działów finansowych i kadrowo-płacowych.

Jakie ryzyka podatkowe można ubezpieczyć? Przykłady z praktyki

Zakres ryzyk podatkowych, które mogą podlegać ubezpieczeniu jest bardzo szeroki, dlatego każda czynność, która powoduje ryzyko podatkowe, może zostać przeanalizowana pod kątem możliwości ubezpieczenia.

Poniżej przedstawiamy przykładowe obszary działań oraz towarzyszące im potencjalne ryzyka podatkowe, które mogą podlegać ubezpieczeniu.

Połączenia i podziały krajowe i transgraniczne, wymiany udziałów

brak uzasadnienia ekonomicznego transakcji
zakwestionowanie neutralności transakcji
brak rynkowości transakcji (w niektórych przypadkach)

Aporty

reklasyfikacja aportu aktywów na wniesienie przedsiębiorstwa/ZCP (PCC)
podstawa opodatkowania VAT oraz obowiązek podatkowy w PCC
kontynuacja amortyzacji otrzymanych składników majątkowych

Transakcje nieruchomościowe / share deal

zakwestionowanie odliczenia VAT / obowiązek zapłaty PCC
zastosowanie klauzuli nieruchomościowej

Podatek u źródła (WHT)

brak prowadzenia rzeczywistej działalności
brak spełnianie definicji beneficjenta rzeczywistego przez podmiot otrzymujący płatności z Polski
niedochowanie należytej staranności przy WHT przez zarządy polskich spółek wypłacających należności
zakwestionowanie zastosowania zwolnienia / obniżonej stawki podatku wynikającej z UPO

Finansowanie i jego restrukturyzacja

nieefektywne ustalenie struktury finansowania
zaniżenie lub zawyżenie podstawy opodatkowania
opodatkowanie VAT/PCC pożyczek
ryzyko nieodpłatnych świadczeń

Bieżące rozliczenia w ramach działalności

nieprawidłowe zidentyfikowanie przedmiotu opodatkowania / zaniżona podstawa opodatkowania w zakresie podatku od nieruchomości (PON)
prowadzenie działalności powodującej ryzyko powstania zakładu podatkowego
ryzyko w zakresie ustalenia statusu zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC)
ryzyko związane z rozliczeniem przez spółkę holdingową, fundację rodzinną
niepoprawne rozliczenie z tytułu ulg podatkowych lub rozwiązania preferencyjne (B+R, PSI)

Ceny transferowe (TP)

nieodpłatne świadczenia / częściowo nieodpłatne pomiędzy podmiotami powiązanymi / w grupach kapitałowych (przykład: gwarancje, w tym wzajemne, pożyczki)
stosowanie nierynkowych cen (w niektórych przypadkach)
podważanie kosztów usług niematerialnych w przypadku niewłaściwego udokumentowania i braku dowodów potwierdzających ich nabycie

Spory podatkowe i sankcje na gruncie Kodeksu karno skarbowego

zastosowanie klauzul generalnych, takich jak m.in. klauzule antyabuzywne czy dodatkowe sankcje
odpowiedzialność karno skarbowa m.in. członków zarządu i osób zajmujących się finansami
solidarna odpowiedzialność członków zarządu

PIT

50% koszty uzyskania przychodów
reklasyfikacja umów B2B z członkami zarządu i menadżerami
reklasyfikacja programów motywacyjnych opartych np. o akcje

Jak możemy pomóc?

Zapewniamy wsparcie podatkowe na każdym etapie uzyskania ubezpieczania ryzyka podatkowe zarówno dla firm ubezpieczeniowych, jak i podatników, którzy rozważają ubezpieczenie ryzyka

Etap I – identyfikacja ryzyka podatkowego

weryfikacja kwestii podatkowych i wskazanie ryzyk, które mogą podlegać ubezpieczeniu,
kalkulacja ryzyk podatkowych (kwoty potencjalnie podlegającej ubezpieczeniu).

Etap II – wsparcie prawno-podatkowe w procesie ubezpieczenia

udział w negocjacjach z ubezpieczycielem,
pomoc w udzielaniu odpowiedzi na pytania z kwestionariusza w zakresie ryzyka,
weryfikacja dokumentów pod kątem podatkowym, w tym treści polisy,
przygotowanie opinii podatkowej / dokumentacji TP jeżeli byłyby wymagane przez ubezpieczyciela,
przygotowanie opinii podatkowej, jak i bieżące doradztwo dla firm ubezpieczeniowych w zakresie ryzyk podatkowych.

Korzyści z ubezpieczenia ryzyk podatkowych

Zwiększenie pewności i bezpieczeństwa transakcji

Polisa podatkowa ogranicza ryzyko w przypadku zakwestionowania rozliczeń przez organy skarbowe, co przekłada się na większą przewidywalność i spokój w realizacji kluczowych transakcji (np. fuzji, przejęć, aportów czy sprzedaży aktywów).

Ochrona zarządu przed osobistą odpowiedzialnością

W sytuacjach, gdy członkowie zarządu mogą ponosić odpowiedzialność karną skarbową lub finansową, ubezpieczenie stanowi dodatkową warstwę ochrony, budując poczucie bezpieczeństwa przy podejmowaniu decyzji podatkowych.

Lepsza pozycja negocjacyjna w M&A

Podmioty uczestniczące w transakcjach (kupujący i sprzedający) mogą wykorzystać polisę jako narzędzie do ograniczenia odpowiedzialności z tytułu ryzyk podatkowych, co często wpływa na skrócenie procesu due diligence i zwiększenie atrakcyjności oferty.

Ograniczenie ryzyka sankcji podatkowych i kar

Zakres ochrony może obejmować nie tylko sam podatek, ale również odsetki, sankcje oraz koszty postępowania, dzięki czemu przedsiębiorstwo nie ponosi pełnego ciężaru potencjalnych sporów podatkowych.

Możliwość uniknięcia długotrwałych i kosztownych sporów z organami podatkowymi

Dzięki ubezpieczeniu, ewentualne roszczenia mogą być rozwiązywane przez ubezpieczyciela, bez konieczności długiej batalii sądowej czy blokowania zasobów finansowych firmy.

Wzmocnienie ładu korporacyjnego i compliance

Posiadanie ubezpieczenia ryzyk podatkowych jest coraz częściej uznawane za element dobrej praktyki zarządzania ryzykiem i może pozytywnie wpływać na postrzeganie firmy przez inwestorów, partnerów biznesowych czy instytucje finansowe.

Nasze doświadczenie

Przykładowe transakcje i związane z nimi ryzyka, których ubezpieczenie wpieraliśmy od strony podatkowej:

Ryzyko w zakresie VAT/PCC przy transakcji sprzedaży nieruchomości (w szczególności reklasyfikacji sprzedaży nieruchomości na zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa i zakwestionowaniu prawa do odliczenia VAT przez kupującego)

Ryzyko CIT związane z rozpoznaniem kosztów przy aporcie wierzytelności

Ryzyka związane z przeniesieniem aktywów do nowej spółki (w tym zakwestionowanie rynkowości ceny sprzedaży na gruncie TP, opodatkowaniem CIT oraz PCC)

Ryzyko związane z zastosowaniem preferencyjnej stawki podatku u źródła, wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie odsetek

FAQ

Co obejmuje ubezpieczenie od ryzyk podatkowych?

Zakres ubezpieczenia uzależniony jest od przedmiotu ubezpieczenia. Może on obejmować nie tylko pokrycie kwoty podatku, ale także odsetki, kary i sankcje podatkowe, koszty obrony przed organami podatkowymi, jak i ubruttowienia wypłacanego ubezpieczenia.

Ile kosztuje ubezpieczenie ryzyk podatkowych?

Kwota składki ubezpieczeniowej waha się między 0,8% a 6% sumy ubezpieczenia. Dodatkowo, przed zawarciem polisy pobierana jest opłata związana z procesem underwritingu w wysokości ok. 15 000-25 000 euro.

Na jaki okres zawierane są ubezpieczenia w zakresie ryzyk podatkowych?

Najczęściej polisy ubezpieczeniowe związane z ryzykiem podatkowym zawierane są na okres 6 lat, tj. do momentu przedawnienia się potencjalnego zobowiązania podatkowego.

Ile trwa proces uzyskania ubezpieczenia?

Proces uzyskania ubezpieczenia może trwać ok. 10-21 dni od akceptacji oferty przez podmiot ubiegający się o ubezpieczenie.

Czy można ubezpieczyć ryzyka podatkowe w transakcjach?

W transakcjach fuzji, przejęć, sprzedaży spółek czy podczas procesów restrukturyzacyjnych, kwestie podatkowe stanowią jedno z kluczowych źródeł ryzyk Niewłaściwie zidentyfikowane lub niedoszacowane zobowiązania podatkowe, które mogą powstać w wyniku ziszczenia się ryzyka podatkowego są w stanie prowadzić do sporów, opóźnień, a nawet zagrozić realizacji całej transakcji. Dlatego precyzyjna analiza i skuteczne zarządzanie ryzykiem podatkowym są nieodzownym elementem bezpiecznego procesu transakcyjnego.

Jakie są najczęstsze obszary ryzyk podatkowych podlegających ubezpieczeniu?

Najczęstsze obszary ubezpieczanych ryzyk podatkowych to te, na które najczęściej zwracają uwagę organy podatkowe podczas kontroli podatkowych. Szczególnie ryzyka dotyczą.

Transakcji z podmiotami powiązanymi
Transakcji dotyczących usług niematerialnych
Transakcji z podmiotami zagranicznymi (np. WHT)

Co daje ubezpieczenie odpowiedzialności karno-skarbowej?

Ubezpieczenie odpowiedzialności karno-skarbowej to forma ochrony dla osób, które mogą ponosić odpowiedzialność za naruszenia przepisów prawa podatkowego, np. członków zarządu, głównych księgowych czy doradców podatkowych. Polisa ta pokrywa koszty obrony prawnej, grzywny administracyjne oraz inne wydatki związane z postępowaniami karno-skarbowymi. Celem ubezpieczenia jest zabezpieczenie majątku prywatnego ubezpieczonego w przypadku błędów lub zaniedbań w rozliczeniach podatkowych. To szczególnie istotne w świetle coraz bardziej rygorystycznych kontroli i sankcji ze strony organów skarbowych.

Czym jest ubezpieczenie pomocy w sporach podatkowych?

Ubezpieczenie pomocy w sporach podatkowych to polisa, która zapewnia wsparcie prawne i finansowe w razie kontroli lub sporu z urzędem skarbowym. Obejmuje m.in. koszty pełnomocnika, przygotowanie odwołań oraz reprezentację przed organami podatkowymi. Jest przydatne zarówno dla firm, jak i osób prywatnych, np. właścicieli nieruchomości czy przedsiębiorców. Chroni przed wysokimi kosztami i ułatwia kontakt z urzędami. Wsparcie w prowadzeniu postępowania w ramach tego typu ubezpieczenia prowadzą dedykowane firmy doradztwa podatkowego, a polisa określa maksymalną liczbę sporów w okresie ubezpieczenia.

Co to jest assistance podatkowy?

Assistance podatkowy to usługa doradcza, która zapewnia szybkie wsparcie w sprawach podatkowych, np. telefoniczne porady czy pomoc w przygotowaniu dokumentów. Polega na ekspresowym doradztwie związanym z bieżącymi wątpliwościami interpretacyjnymi przepisów, czynnościami sprawdzającymi wykonywanymi przez organy podatkowe bez zapowiedzi.. Może być samodzielna usługą (hotline podatkowy) lub bywa dodatkiem do polis ubezpieczeniowych.