FATCA i CRS

Świadczymy kompleksowe usługi doradcze w zakresie uzyskania zgodności z wymogami FATCA (ang. Foreign Account Tax Compliance Act) oraz CRS (ang. Common Reporting Standard).

Nasze rozwiązania w obszarze FATCA/CRS koncentrują się na poprawieniu efektywności procesów weryfikacji rachunków finansowych, identyfikacji pośród nich (amerykańskich) rachunków raportowanych i przekazywania informacji o nich do właściwego organu administracji skarbowej.

Posiadamy doświadczenie w doradztwie prawnopodatkowym dla instytucji finansowych, w tym banków, firm ubezpieczeniowych, funduszy inwestycyjnych i podmiotów nimi zarządzających, a także podmiotów działających w obszarze leasingu i faktoringu.

Jako że instytucje finansowe nie są uprawnione do świadczenia usług doradztwa podatkowego na rzecz swoich klientów, liczne grono klientów z obszaru FATCA/CRS stanowią również przedsiębiorcy poszukujący potwierdzenia odnośnie tego, jaką rezydencją podatkową powinni wskazać w oświadczeniach FATCA/CRS składanych tym instytucjom, a także klienci indywidualni (w tym konsumenci). Wątpliwości klientów instytucjonalnych budzi również status dla celu FATCA/CRS (w szczególności ustalenie, czy stanowią aktywnych/pasywnych NFE/NFFE).

Czym jest FATCA i CRS?

Państwa od dawna szukają skutecznych sposobu na powstrzymanie erozji podstawy opodatkowania i transferem zysków do krajów stosujących bardziej przychylną politykę podatkową. Jednym z nich jest automatyczna wymiana informacji w dziedzinie opodatkowania (ang. Automatic Exchange of Information [AEOI]). Ogólnie rzecz ujmując, cechuje się ona tym, że gdy instytucja finansowa prowadzi (w danym państwie) rachunek finansowy dla nierezydenta, zasadniczo ma ona obowiązek przekazać informacje o takim rachunku i zgromadzonych nań aktywach finansowych do administracji skarbowej – by ta informacja (za ich pośrednictwem) trafiła do władz skarbowych państwa, którego rezydentem jest posiadacz rachunku finansowego.

Jednym z systemów AEOI – jest FATCA (od ang. Foreign Account Tax Compliance Act), system wymiany informacji podatkowych funkcjonujący pomiędzy USA i 115 innymi państwami (w tym Polską). W polskich realiach system działa w ten sposób, że  raportujące polskie instytucje finansowe przekazują (Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej) informacje o aktywach zgromadzonych na rachunkach finansowych posiadanych przez osoby mające określone związki z USA (w tym obywateli tego państwa). Wymiana informacji z USA odbywa się na zasadzie wzajemności.

W odpowiedzi na FATCA grupa państw (w tym Polska) postanowiła stworzyć wielostronny system wymiany informacji podatkowych. W wykonaniu tego postanowienia zawarto wielostronną umowę międzynarodową (ang. Multilateral Competent Authority Agreement), które przewiduje wymianę informacji podatkowych w zgodzie ze wspólnym standarem raportowania (ang. Common Reporting Standard – CRS). Po wejściu w życie stosownej ustawy implementującej wymogi CRS do polskiego systemu prawnego, określone polskie instytucje finansowe przekazują informacje o rachunkach zidentyfikowanych jako będące w posiadaniu osób mających rezydencję podatkową w tzw. państwie uczestniczącym (np. państwie członkowskim UE).

FATCA i CRS – dla kogo?

Ciężar stosowania przepisów FATCA/CRS spoczywa przede wszystkim na – spełniających określone warunki – instytucjach finansowych obowiązanych do weryfikacji rachunków finansowych, identyfikacji pośród nich (amerykańskich) rachunków raportowanych i przekazywania informacji o nich właściwego organu administracji skarbowej (w tym bankach, domach maklerskich, zakładach ubezpieczeń, towarzystwach funduszy inwestycyjnych i funduszach inwestycyjnych).

Tematyka FATCA/CTS nie pozostaje wyłączną domeną instytucji finansowych, gdyż adresatami tych przepisów są również osoby otwierające rachunki finansowe w tych instytucjach – od tych osób żąda się bowiem oświadczenia o ich rezydencji podatkowej, a jej określenie bywa kłopotliwe (chociażby w sytuacji Polaków spędzających część roku poza granicami Polski).

Jakie produkty podlegają FATCA/CRS?

Instytucje finansowe – obowiązane do stosowania przepisów FATCA/CRS – weryfikują rachunki finansowe, aby zidentyfikować pośród nich (amerykańskie) rachunki raportowane. Weryfikacja dotyczy takich rachunków jak rachunki bankowe, rachunki papierów wartościowych, pieniężne umowy ubezpieczenia, czy tytuły uczestnictwa w określonych funduszach inwestycyjnych.

Jakie są konsekwencje złożenia fałszywego oświadczenia FATCA/CRS?

Klienci instytucji finansowych muszą być świadomi, że oświadczania FATCA/CRS składa się pod odpowiedzialnością karną za złożenie fałszywego oświadczenia (jest to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności). Zawierają one bowiem klauzulę: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Kto jest zwolniony z FATCA/CRS?

Nie wszystkie instytucje finansowe są obowiązane do raportowania informacji w ramach FATCA. Ten obowiązek nie dotyczy grupy tzw. nieraportujących polskich instytucji finansowych, w tym tzw. banków lokalnych. Przepisy CRS również przewidują instytucję tzw. wyłączonych polskich instytucji finansowych. Jeżeli poszukujecie Państwo wsparcia w identyfikacji obowiązków FATCA/CRS ciążących na reprezentowanych przez Was instytucjach finansowych, zapraszamy do kontaktu.

Instytucje finansowe nie zawsze będą kierować żądania przedstawienia oświadczeń FATCA/CRS przez swoich klientów. Takie żądanie najczęściej pojawi się przy okazji otwierania nowych rachunków finansowych.

FATCA i CRS – jak możemy pomóc?

Zarówno przepisy implementujące FATCA, jak i CRS cechują się dużym stopniem skomplikowania, a ich interpretacja może nastręczać trudności zarówno instytucjom finansowym obowiązanym do ich stosowania, jak i osobom gromadzącym swoje aktywa w tych instytucjach (w szczególności osobom mającym status nierezydentów).

Do obszarów, w których może pojawić się konieczność zaangażowania ekspertów MDDP należy zaliczyć:

  • Określenie zakresu obowiązków spoczywających na polskich instytucjach finansowych w związku z FATCA i CRS (w tym ocena, czy posiadają one status raportujących/nieraportujących instytucji finansowych);
  • Kompleksowe doradztwo w zakresie wdrożenia wymogów FATCA (w szczególności odnośnie banków krajowych, które utracił status nieraportujących polskich instytucji finansowych);
  • Przegląd stosownych procedur należytej staranności i procedur sprawozdawczych – pod kątem ich zgodności z przepisami regulującymi funkcjonowania systemów FATCA i CRS;
  • Wsparcie w toku (prowadzonych przez naczelników tzw. wojewódzkich urzędów skarbowych) kontroli rachunków raportowanych (CRS) i ew. kontroli raportujących instytucji finansowych (FATCA);
  • Wsparcie w wypełnieniu oświadczeń FATCA/CRS, tj. oświadczeń o posiadanej rezydencji podatkowej – składanych m.in. na etapie otwierania rachunków finansowych.

Zapraszamy również na naszą stronę >> Sektor usług finansowych i FinTech.

Zapraszamy do kontaktu

Lukasz Kumkowski kwadrat 1
Łukasz Kumkowski

Starszy Menedżer | Doradca podatkowy | Radca prawny
E: lukasz.kumkowski@mddp.pl
T: (+48) 660 428 394

FAQ

Czym jest FATCA i jaki ma cel?

FATCA to ustawa z 28 marca 2010 r. – przyjęta przez Kongres Stanów Zjednoczonych Ameryki („USA”) – dotycząca przekazywania informacji o zagranicznych (z perspektywy amerykańskiej) rachunkach finansowych, celem weryfikacji rozliczeń podatkowych określonych osób (ang. Foreign Account Tax Compliance Act). Jej celem jest zobowiązanie zagranicznych (w odniesieniu do USA) instytucji finansowych (ang. FFIs – Foreign Financial Institutions) do przekazywania (amerykańskim władzom skarbowym) informacji o saldach rachunków finansowych i ich posiadaczach – podatnikach USA. W ten sposób amerykańskie władze skarbowe (ang. IRS – Internal Revenue Service) mogą dokonywać weryfikacji rozliczeń podatkowych tych osób.

Od kiedy obowiązują przepisy FATCA?

Polskie instytucje finansowe zostały objęte regulacjami FATCA w związku z podpisaną w dniu 7 października 2014 roku umową międzyrządową zawartą pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, oraz towarzyszące Uzgodnienia Końcowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 1647; „Umowa FATCA”). Zasady wykonywania zobowiązań wynikających z Umowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostały określone w ustawie z 9 października 2015 roku o wykonywaniu Umowy FATCA (Dz.U. z 2024 r. poz. 1185; „Ustawa FATCA”), która weszła w życie z dniem 1 grudnia 2015 r. (oraz w wydanych na podstawie Ustawy FATCA rozporządzeniach wykonawczych).

Co to jest CRS?

CRS (ang. Common Reporting Standard) to międzynarodowy standard automatycznej wymiany informacji w sprawach podatkowych – opracowany na forum OECD. CRS ma usystematywować sposób wymiany informacji podatkowych pomiędzy państwami – bez konieczności negocjowania umów bilateralnych (wymiana odbywa się na podstawie wielostronnego porozumienia). Gromadzone w ramach raportowania CRS dane służą walce z unikaniem opodatkowania (poprzez identyfikację czy rezydenci podatkowymi poszczególnych państw wykazują rzetelnie podstawę opodatkowania podatkami dochodowymi) i ochronie integralności systemów podatkowych.

Wymiana informacji w ramach CRS odbywa się, zasadniczo, w ten sposób, że instytucje finansowe (takie jak banki, domy maklerskie czy towarzystwa funduszy inwestycyjnych/fundusze inwestycyjne) są zobowiązane do zbierania i przekazywania informacji o rezydencji podatkowej swoich klientów lokalnym organom podatkowym. Te z kolei wymieniają informacje z organami podatkowymi krajów, których rezydentami są klienci tych instytucji finansowych.

Od kiedy obowiązują przepisy CRS?

Raportujące instytucje finansowe weryfikują rachunki finansowe, identyfikują pośród nich rachunki raportowane oraz przekazują informacje o nich do właściwego organu podatkowego na postawie przepisów ustawy z 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (t. jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1588; „Ustawa CRS”). Zastosowanie znajdują również odpowiednie rozporządzenia wykonawcze.

Ustawa CRS implementuje do polskiego porządku prawnego dyrektywę 2014/107/UE z 9 grudnia 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji  w dziedzinie opodatkowania.

Dlaczego FATCA i CRS są ważne?

Przepisy implementujące do polskiego porządku prawnego wymogi FATCA i CRS nakładają szereg obowiązków na polskie instytucje finansowe. Te z nich, które mają status „raportujących” weryfikują rachunki finansowe, identyfikują pośród nich (amerykańskie) rachunki raportowane i przekazują informacje o nich do właściwego organu podatkowego – za pośrednictwem którego dane te są przekazywane do władz skarbowych USA (FATCA) i państw uczestniczących, w tym państw członkowskich UE (CRS). Posiadanie innej niż polska rezydencji podatkowej (w tym poprzez posiadanie obywatelstwa USA) może zatem oznaczać, że informacje o aktywach finansowych zgromadzonych przez daną osobę (posiadacza rachunku finansowego) zostaną przekazane do jurysdykcji podatkowych – celem zweryfikowania, czy tam prawidłowo wykazano podstawę opodatkowania (w szczególności) podatkami dochodowymi.