Fundacje rodzinne – projekt zmian podatkowych od 2026 roku

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt zmian w ustawie o fundacji rodzinnej, które mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Kluczowe zmiany dotyczące fundacji rodzinnych

1. Opodatkowanie sprzedaży majątku w ciągu 36 miesięcy od nabycia
   Fundacja zapłaci 19% CIT od dochodu ze sprzedaży mienia otrzymanego od fundatora lub nabytego od podmiotu powiązanego, niezależnie od charakteru inwestycji. Zwolnienie będzie przysługiwało dopiero po upływie 36 miesięcy licząc od końca roku, w którym doszło do nabycia.

• • Zmiana obejmie wyłącznie majątek nabyty po 31 sierpnia 2025 r.
  • Sprzedaż aktywów wniesionych do fundacji wcześniej powinna być nadal zwolniona – choć przepisy nie wskazują tego wprost.

2. Wyłączenie ze zwolnienia przychodów z udziału w podmiotach transparentnych i zwolnionych podmiotowo od CIT
   Dochody uzyskiwane z udziału w spółkach niebędących osobami prawnymi, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach czy zagranicznych spółkach holdingowych – jeżeli te podmioty prowadzą działalność gospodarczą i są podatkowo transparentne albo zwolnione z podatku – nie będą objęte zwolnieniem.

• • Regulacja może obejmować także polskie fundusze inwestycyjne (FIO, SFIO), które są zwolnione podmiotowo z CIT.
  • Brakuje przepisów przejściowych – zmiany obejmą również istniejące inwestycje.

3. Podatek od CFC
   Fundacja rodzinna ma zostać objęta podatkiem od dochodów zagranicznych jednostek kontrolowanych(CFC). Ministerstwo podkreśla, że zmiana ma przeciwdziałać nadużyciom związanym z udziałem w zagranicznych spółkach transparentnych (np. amerykańskie LLC, luksemburskie SCSp) i strukturom „bezpodatkowym”.

4. Najem krótkoterminowy poza zakresem zwolnienia
   Dochody z najmu lokali mieszkalnych w celu innym niż mieszkaniowy (np. usługi zakwaterowania), będą opodatkowane.

Uzasadnienie MF w zakresie opodatkowania fundacji rodzinnych

Resort wskazuje, że celem zmian jest ograniczenie „agresywnej optymalizacji podatkowej” i przeciwdziałanie obchodzeniu prawa przy wykorzystaniu spółek transparentnych czy funduszy zwolnionych z CIT. Zdaniem MF konieczne jest „uszczelnienie” systemu i przywrócenie zasady sprawiedliwości podatkowej.

Skutki dla fundacji rodzinnych

• • Mniejsze bezpieczeństwo prawne – nie jest to pierwsza zmiana dotycząca opodatkowania fundacji rodzinnych od momentu uchwalenia przepisów, nie jest to sytuacja porządana z perspektywy stabilności i przewidywalności wehikułu sukcesyjnego.
  • Zamrożenie wybranych aktywów na 3 lata lub zaakceptowanie kosztu podatku od dochodu przy wcześniejszym zbyciu.
  • Ryzyko dodatkowego CIT – szczególnie przy inwestycjach w fundusze inwestycyjne, spółki holdingowe, spółki transparentne, chyba że ich rola będzie czysto pasywna (brak działalności gospodarczej).
  • Podatek od CFC – skomplikowane przepisy i konieczność kosztownych weryfikacji oraz brak możliwości pomniejszenia podstawy opodatkowania CFC o wypłaty z zagranicznej spółki, jak też brak możliwości zaliczenia CITu CFC na poczet 15% CITu płaconego przez fundację rodzinną od wartość świadczeń statutowych mogą podnieść koszty funkcjonowania fundacji i wpłynąć na jej płynność finansową.

Projektowane przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 r. (z zastrzeżeniem, że 36 miesięczny „lock-up” ma dotoczyć „także” mienia nabytego od 1 września 2025 r.). Fundacje rodzinne i ich fundatorzy mają więc ograniczony czas na przeanalizowanie struktury posiadanych aktywów i ewentualne dostosowanie sposobu w jaki zarządzane jest mienie przez fundację rodzinną.