Refakturowanie usług obcych przez bank a pełne odliczenie VAT

VAT od usług obcych w całości do odliczenia?

W wyroku z 17 kwietnia 2025 r. (sygn. I FSK 2308/21) Naczelny Sąd Administracyjny przesądził istotną kwestię dla instytucji finansowych – czy bank może w pełni odliczyć VAT z faktur dokumentujących usługi nabywane od podmiotów trzecich, które są następnie refakturowane na klientów?

Tło sprawy – refakturowanie usług doradczych i prawnych

mBank, jako czynny podatnik VAT, świadczy głównie usługi zwolnione z VAT (np. kredyty), ale w ramach ich realizacji nabywa też usługi zewnętrzne – takie jak doradztwo prawne, wyceny czy opracowanie dokumentacji transakcyjnej. Koszt tych usług miał być bez marży przerzucany na klienta, zgodnie z zawartym porozumieniem.

Bank chciał potwierdzić, że:

1. Ma obowiązek wystawiać klientowi fakturę VAT (tzw. refakturę) z tytułu usługi obcej,
2. Ma prawo do pełnego odliczenia VAT z faktur otrzymanych od kontrahentów

Dyrektor KIS i WSA w Warszawie uznali, że skoro usługi obce (np. doradcze) są również „przydatne” dla samego banku (np. zmniejszają ryzyko prawne), to nie można mówić o wyłącznym związku tych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną (refakturowaną). W ich ocenie bank może odliczyć tylko część VAT – proporcjonalnie, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy o VAT.

NSA po stronie podatnika – wydatek związany ze sprzedażą opodatkowaną

NSA uchylił niekorzystny wyrok i interpretację, przyznając rację bankowi. Kluczowe w ocenie było to, że:

• Usługi obce są wyraźnie przypisane do konkretnych transakcji z klientem i są niezbędne do ich realizacji,
• Całość kosztu tych usług jest przerzucana na klienta w postaci refaktury,
• Związek podatku naliczonego z usługą refakturowaną (opodatkowaną) jest bezpośredni i cenotwórczy.

Sąd uznał, że nawet jeśli bank odnosi wtórną korzyść z wykonania usługi obcej, nie wpływa to na prawo do pełnego odliczenia VAT, ponieważ wydatek jest ekonomicznie związany z odpłatnym świadczeniem usług na rzecz klienta.

Znaczenie wyroku

To orzeczenie stanowi ważny głos w sporach dotyczących odliczania VAT w sytuacjach mieszanych, zwłaszcza w sektorze finansowym, gdzie wiele usług pozostaje poza VAT. Kluczowe dla możliwości pełnego odliczenia jest jasne przypisanie wydatku do czynności opodatkowanej – najlepiej poparte konstrukcją umowną, z refakturowaniem bez marży.