Termin przedawnienia a korekta VAT

Wyrok NSA z 05 czerwca 2025 r. (Sygn. III SA/Wa 185/25)

Czego dotyczyła sprawa?

Seaside Park sp. z o.o. (deweloper) w 2016 r. otrzymał zaliczkę od inwestora na poczet zakupu lokalu użytkowego w planowanym budynku hotelowym i wystawił fakturę zaliczkową ze stawką VAT 23%. Spółka rozliczyła podatek należny w deklaracji VAT. Następnie doszło do połączenia ze spółką, która pierwotnie zawarła umowę przedwstępną. Do budowy i sprzedaży lokalu nigdy nie doszło. W 2022 r. strony zawarły porozumienie o rozwiązaniu umowy przedwstępnej i zwrocie zaliczki. Spółka dokonała zwrotu zaliczki w pełnej wysokości we wrześniu 2024 r. i chciała skorygować fakturę zaliczkową z 2016 r.

Spółka wystąpiła z zapytaniem:

1. Czy w związku ze zwrotem całej zaliczki i brakiem zawarcia umowy sprzedaży, spółka może skorygować fakturę zaliczkową „na bieżąco” – w miesiącu, w którym zwrócono zaliczkę?
2. Czy fakturę korygującą należy ująć w ewidencji i deklaracji VAT za okres, w którym została wystawiona, i w tym samym okresie obniżyć podatek należny?

Stanowisko KIS

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w interpretacji z z dnia 25 listopada 2024 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.696.2024.1.EW) uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej oraz utrwaloną linią orzeczniczą (m.in. uchwała NSA z 29.06.2009 r., I FPS 9/08), po upływie terminu przedawnienia – który dla zobowiązania z października 2016 r. nastąpił z końcem 2021 r. – nie można już podejmować żadnych działań wpływających na wysokość podatku. Dotyczy to zarówno jego zwiększenia, jak i zmniejszenia. Po przedawnieniu podatnik nie ma też obowiązku przechowywania dokumentacji podatkowej z danego okresu.

W sprawie opisanej we wniosku spółka zwróciła zaliczkę dopiero we wrześniu 2024 r., czyli po upływie terminu przedawnienia. W ocenie organu, uniemożliwia to wystawienie faktury korygującej oraz jej ujęcie w deklaracji VAT.

Spółka złożyła skargę na tę interpretację do WSA w Warszawie.

Uchylenie interpretacji przez WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę spółki, w pełni podzielając stanowisko Dyrektora KIS.

Zdaniem sądu, nawet jeśli zwrot zaliczki nastąpił, to fakt, że miało to miejsce już po przedawnieniu zobowiązania podatkowego, wyklucza możliwość wystawienia faktury korygującej. Przedawnienie, jako instytucja prawa materialnego, działa obustronnie – chroni zarówno podatnika, jak i organ podatkowy, zamykając drogę do modyfikacji zobowiązań podatkowych.

WSA odniósł się także do powoływanego przez spółkę wyroku WSA w Krakowie i orzeczenia TSUE w sprawie C-507/20 (FGSZ). Uznał jednak, że sprawa ta dotyczyła zupełnie innej kwestii – terminu na skorzystanie z ulgi na złe długi, a nie samego przedawnienia zobowiązania podatkowego. Trybunał jasno wskazał, że terminy przedawnienia nie są sprzeczne z Dyrektywą VAT.

Sąd podkreślił, że spółka miała pełną możliwość podjęcia działań przed upływem przedawnienia – już od 2017 r. była następcą prawnym dewelopera i miała świadomość, że do zawarcia umowy przyrzeczonej nie dojdzie. Brak wcześniejszej reakcji nie może teraz uzasadniać korekty.

W ocenie WSA, zarzuty spółki były niezasadne, a interpretacja organu – prawidłowa.

Znaczenie dla VAT

Brak możliwości dokonania korekty po upływie terminu przedawnienia jest ugruntowany w orzecznictwie – m.in. w wyroku NSA z 13 marca 2014 r. (sygn. I FSK 500/13), a ww. wyrok jest kontynuacją funkcjonującej linii orzeczniczej.