Opodatkowanie akcyzą i VAT w transakcjach łańcuchowych - TSUE o WNT paliw
Opodatkowanie VAT i opodatkowanie akcyzą opierają się na swoistych dla tych podatków zasadach. W związku z tym, że w ramach dostawy towarów, które kwalifikowane są do wyrobów akcyzowych, zachodzi konieczność ustalenia obowiązków zarówno w VAT, jak i w akcyzie, pojawiają się pytania o wzajemne relacje tych podatków. Kwestia ta została rozpatrzona w kontekście transakcji łańcuchowej wewnątrzwspólnotowej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie czeskiej spółki AREX CZ a.s. (AREX, Spółka).
AREX kupiła paliwa od podmiotów czeskich z krajowym (czeskim) VAT, odebrała je w Austrii i w procedurze zawieszenia poboru akcyzy przetransportowała do Czech. Te same paliwa, między ich odbiorem i przewiezieniem do miejsca przeznaczenia, były wielokrotnie odsprzedawane przez spółki austriackie i czeskie. Po przewiezieniu do Czech zarejestrowany odbiorca opłacił akcyzę od paliw działając na zlecenie jednego z podmiotów w łańcuchu (pierwszej z czeskich spółek). Czeskie spółki (dostawcy AREX), które nabyły paliwo, nie zapłaciły VAT w Czechach.
Czeskie organy podatkowe uznały, że AREX:
- uzyskała prawo do rozporządzania paliwami jak właściciel w Austrii, ponieważ ponosiła ryzyko związane z tymi towarami i zrealizowała transport do Czech na własny rachunek;
- dokonywała wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT) paliw i nie ma prawa do odliczenia VAT wynikającego z faktur otrzymanych od czeskich dostawców paliwa.
- zdarzeniem podatkowym powodującym powstanie obowiązku podatkowego w VAT jest dostawa lub przywóz towaru, nie zaś zapłata podatku akcyzowego od tego towaru (podobnie w wyroku z dnia 14 lipca 2005 r., British American Tobacco i Newman Shipping, C‑435/03, pkt 41);
- WNT w rozumieniu przepisów akcyzowych przez podmiot zobowiązany do zapłaty akcyzy w państwie członkowskim przeznaczenia nie można zakwalifikować jako WNT podlegające opodatkowaniu VAT, jeżeli w celu opodatkowania VAT całej transakcji łańcuchowej transportu nie można przypisać do tego nabycia;
- okoliczność, że wyroby są transportowane w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, nie jest decydująca dla ustalenia, do jakiego nabycia w transakcji łańcuchowej należy przypisać transport w celu jego opodatkowania VAT.