Aport nieruchomości do TBS neutralny dla VAT

W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej pozytywnych dla Gmin rozstrzygnięć wskazujących, że aport nieruchomości do gminnej spółki mającej status Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS) nie podlega w ogóle opodatkowaniu VAT – nie jest opodatkowany, ani zwolniony.

TBS działa non profit…

W wyroku WSA w Olsztynie z 22.01.2025 r., sygn. I SA/Ol 446/24, podkreślono, że istotną cechą TBS jest prowadzenie działalności nie nastawionej na osiągnięcie jakiegokolwiek zysku. Jeśli założycielem TBS jest Gmina, to dochody TBS nie mogą być przeznaczane do podziału między wspólników lub członków, lecz muszą być w całości wykorzystane na działalność statutową. Gmina nie otrzyma więc dywidendy z TBS. Wnosząc nieruchomość aportem do TBS Gmina wykonywać będzie zadania własne w zakresie budownictwa mieszkaniowego, które będą miały cel społeczny, a nie nakierowany na zysk.

…więc Gmina nie jest podatnikiem

Mając na uwadze zasady funkcjonowania gminnych TBS sąd potwierdził, że Gmina wnosząc nieruchomości aportem do spółki TBS nie działa w charakterze podatnika VAT. Tym samym aport nieruchomości nie powinien być opodatkowany, ani zwolniony z VAT. Dodatkowym argumentem sądu było również to, że w sytuacji wnoszenia aportu do TBS Gmina działa w charakterze organu władzy publicznej, co dodatkowo potwierdza brak zasadności opodatkowania VAT aportu.

Aporty do innych spółek komunalnych

Zwracamy uwagę, że wniosków o braku opodatkowania aportu nieruchomości do TBS nie można automatycznie przenosić na inne spółki komunalne. Zgodnie z tym co podkreśla się w orzecznictwie, istotne są zasady i cele działania spółki. O ile w przypadku TBS Gmina nie otrzyma dywidendy, to już inna sytuacja występuje w przypadku spółki komunalnej prowadzącej działalność wod.-kan. Dlatego też, jeśli Gmina powoła spółkę komunalną zarządzającą jej nieruchomościami, która nie będzie miała statusu TBS, to już aporty mienia gminnego do tej spółki będą musiały być analizowane pod kątem opodatkowania lub zwolnienia z VAT, o czym przypomniano w wyroku WSA w Łodzi z 17.12.2024 r., sygn. I SA/Łd 566/24.