W wyniku implementacji dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, w Polskim systemie prawnym pojawił się w 2016 r. alternatywny fundusz inwestycyjny, w formie alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI).
ASI miała stanowić swego rodzaju uproszczony fundusz inwestycyjny, niebędący co prawda wehikułem zharmonizowanym i ściśle uregulowanym, jakkolwiek podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, którego struktura, sposób zarządzania oraz inwestycje podlegają ustawie o funduszach inwestycyjnych.
Status ASI mogą posiadać spółki:
- kapitałowe, w tym europejskie
- komandytowe
- komandytowo-akcyjne.
Chociaż ASI konstrukcyjnie jest spółką prawa handlowego, jej funkcjonowanie w obrocie gospodarczym reguluje ustawa o funduszach inwestycyjnych. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną (z zastrzeżeniem pewnych wyjątków określonych w ustawie). ASI bądź jej zarządzający podlega nadzorowi KNF.
W zagranicznych systemach prawnych podobny do ASI jest np. luksemburski SICAV – będący spółką inwestycyjną o kapitale zmiennym, działającą jako fundusz niesharmonizowany (UCITS).
W odróżnieniu od funduszy inwestycyjnych otwartych czy zamkniętych, jak też zagranicznych alternatywnych funduszy inwestycyjnych, ASI nie została wyposażona w żadne mechanizmy podatkowe, które czyniłby z niej platformę choćby w części neutralnego podatkowo prowadzenia inwestycji. Innymi słowy, dochody z inwestycji ASI – o ile ta ma formę spółki kapitałowej – podlegają pdop na zasadach ogólnych. Wpłata zysków, jeżeli następuje do inwestorów indywidualnych, oznacza kolejny poziom opodatkowania podatkiem dochodowym.
Od przyszłego roku sytuacja może ulec zmianie. W polskim systemie prawnym może pojawić się pierwsze zwolnienie partycypacyjne od pdop dla dochodów ze zbycia udziałów (akcji), na wzór zachodni, i – co ciekawe (a może i niestety) – będzie ono przysługiwało wyłączenie ASI.
Zwolnienia od podatku dochodowego dochodów (przychodów) ze zbycia udziałów lub akcji spółek, będzie miało zastosowanie do ASI, która:
- posiadała przed dniem zbycia bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, której udziały (akcje) są zbywane,
- nieprzerwanie przez okres dwóch lat.
Planowaną zmianę należy ocenić pozytywnie, jako pierwszy krok w kierunku wprowadzenia do polskiego systemu reżimu opodatkowania dla spółek holdingowych, jaki od lat funkcjonuje w szeregu innych państw. Nie wiedzieć bowiem dlaczego, ustawodawca konsekwentnie nie decyduje się na wprowadzenie zwolnienia partycypacyjnego z prawdziwego zdarzenia, a to przecież mogłoby znacznie podnieść atrakcyjność Polski w oczach zagranicznych inwestorów.
Jeżeli projekt zostanie uchwalony w aktualnym brzmieniu, ASI będzie ciekawą alternatywą inwestycyjną, o której zdecydowanie będzie warto pamiętać strukturyzując działalność w Polsce.