Od ponad dwóch lat funkcjonują w Polsce nowe regulacje dotyczące cen transferowych, wśród których pojawiły się również przepisy określające zasady korygowania cen transferowych. Warunki, na jakich podatnik może ich dokonywać zostały zdefiniowane w Art. 11e ustawy o CIT (oraz w Art. 23q ustawy o PIT). Warto na wstępie podkreślić, że nowe regulacje dotyczące ujmowania korekt znajdują swoje odniesienie do transakcji realizowanych po 1 stycznia 2019 roku.

Jak wskazywaliśmy we wpisie z 8 lutego bieżącego roku, nowe przepisy nie rozwiały wszystkich wątpliwości podatników, być może nawet dodały kolejnych, a wrażenie chaosu zostało dopełnione przez niejednolitą linię interpretacyjną organów podatkowych.

Ministerstwo Finansów chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom podatników, rozpoczęło w październiku ubiegłego roku, w ramach prac grup roboczych Forum Cen Transferowych konsultacje, które zaowocowały projektem Objaśnień w zakresie korekt cen transferowych.

W Objaśnieniach poruszono kwestię istoty i celu dokonywania korekty, częstotliwości i terminu jej dokonania, sposobu udokumentowania oraz warunków, jakie należy spełnić dokonując korekty cen transferowych, a także zawarto przykłady obrazujące omawiane kwestie.

Wśród najważniejszych informacji zawartych w dokumencie można wymienić:

• Korektę ceny transferowej należy rozumieć jako skorygowanie (poprawienie, dostosowanie) ceny transferowej.

W myśl Objaśnień cenę transferową należy rozumieć jako wynagrodzenie, wynik finansowy, wskaźnik finansowy bądź inaczej określony rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych między podmiotami powiązanymi w wyniku istniejących między nimi powiązań. W związku z powyższym korektę cen transferowych można potraktować jako korektę samej ceny, czy wynagrodzenia, a nie tylko wyniku lub wskaźnika finansowego.

• Cel korekty cen transferowych, został wskazany jako dostosowanie ceny transferowej za dany okres do wysokości zgodnej z zasadą ceny rynkowej.

Dodatkowo, Ministerstwo uściśla cel korekty cen transferowych jako przeciwdziałanie sytuacjom, w których dochód (strata), wykazywany przez podatnika, w wyniku warunków ustalonych lub narzuconych z podmiotami powiązanymi różniących się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, jest niższy (strata jest wyższa) od dochodu (straty), jakiego należałoby oczekiwać, gdyby powiązania te nie istniały.

Wskazano również, że korekty mogą być dokonywane także w odniesieniu do podmiotu powiązanego, który nie jest stroną bezpośrednich transakcji z podatnikiem (jako przykład podano podmiot centralny o rozbudowanych funkcjach, aktywach i ryzykach w relacji z podmiotami powiązanymi, pełniącymi funkcje produkcyjne i dystrybucyjne, którym podmiot centralny, za pomocą korekty, wyrównuje zyskowność do wysokości zgodnej z zasadą ceny rynkowej).

• Metoda, jaką wybierze podatnik dokonując korekty cen transferowych powinna być tożsama z metodą zastosowaną w celu weryfikacji ceny transferowej.

Od powyższej zasady przewidziano jednak wyjątki. Przykładowo, jeśli zmiana metody wynika ze zmiany profilu funkcjonalnego stron transakcji, jeśli w trakcie okresu rozliczeniowego nastąpiła zmiana istotnych warunków realizacji transakcji, lub w przypadku transakcji kontrolowanych objętych uprzednim porozumieniem cenowym, w takiej sytuacji należy wybrać metodę wskazaną w porozumieniu.

• Częstotliwość i termin dokonania korekty – po zakończeniu roku podatkowego.

Warto przy tym podkreślić, że nie wykluczono całkowicie możliwości korekty również w trakcie trwania roku podatkowego, np. po zakończeniu miesiąca lub kwartału. Wskazano również czynniki determinujące częstotliwość korekt cen transferowych, wśród których wymieniono: specyfikę transakcji i rozliczeń, zmienność czynników ekonomiczno-gospodarczych, wystąpienie okoliczności mających znaczny wpływ na zmianę ceny pierwotnej, dostępność bardziej wiarygodnych danych porównawczych, jak również specyfikę danej branży.

• Termin dokonania korekty – przyjęto, że powinna ona zostać dokonana przed złożeniem zeznania rocznego za dany rok oraz obejmować okres nie dłuższy niż rok podatkowy.

Ministerstwo Finansów wskazało również, że korekty należy składać się z taką częstotliwością, z jaką dokonywałyby tego podmioty niezależne.

• Sposób dokumentowania korekty cen transferowych – wskazano, że przepisy Art. 11e ustawy o CIT nie precyzują dokumentu, jakim należy dokonać korekty, jednak wymieniono preferowane formy.

Wśród preferowanych form wymieniono: notę księgową (debetową lub kredytową) korygującą zbiorczo przychody lub koszty podmiotu powiązanego w odniesieniu do danej transakcji kontrolowanej (bez odnoszenia się do konkretnej faktury/noty), zbiorczą fakturą korygującą oraz fakturą korygującą konkretną fakturę/pozycję z faktury z okresu rozliczeniowego;

Podkreślono że, ocena, czy określona korekta stanowi korektę cen transferowych, nie powinna być determinowana formą dokumentu księgowego, na podstawie którego została dokonana lecz istotą ekonomiczną takiej korekty, w tym profilem funkcjonalnym stron transakcji kontrolowanej.

W Objaśnieniach wskazano ponadto, iż korekta cen transferowych jest korektą retrospektywną, tj. odnoszącą się do przeszłości i nie obejmującą np. aktualizacji cenników na kolejny okres rozliczeniowy. Ponadto, jej przyczyną nie może być błąd rachunkowy, zmiana zakresu dostaw, zwrot towarów, reklamacje, opusty cenowe, oraz rabaty ilościowe czy oczywista omyłka.

Pojęciem korekty cen transferowych nie można również określać korekt dokonywanych przez administracje podatkowe (korekty: pierwotne, współzależne, wtórne), co wprost wynika z zawartego w Art. 11e ustawy o CIT sformułowania Podatnik może dokonać korekty cen transferowych. Podobnie, korekta cen transferowych nie ma zastosowania w przypadku procedur rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz nie stanowi odrębnej transakcji.

Ponadto, nie każde skorygowanie ceny transferowej stanowi korektę ceny transferowej w rozumieniu Art. 11e, gdzie zdefiniowano szczegółowe warunki jej dopuszczalności (których spełnienie umożliwi ujęcie rozliczeń z tytułu korekt cen transferowych w kosztach lub przychodach podatkowych). W ramach Objaśnień podkreślono, że:

• Korekta cen transferowych nie służy do „urynkowienia” warunków zrealizowanej transakcji;

Cena w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi powinna zostać ustalona na zasadach rynkowych, przed przystąpieniem do samej transakcji, na co dowód stanowić będzie prawidłowo sporządzona dokumentacja cen transferowych;

• Do istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone warunki transakcji można zaliczyć: zmiany cen rynkowych, wahania kursów walut, zmiany stóp procentowych, wahania popytu lub podaży na produkt lub usługę;

Przygotowanie projektu Objaśnień jest krokiem w dobrą stronę, długo wyczekiwanym przez podatników, którzy musieli mierzyć się z różnym podejściem organów podatkowych do tematu korekty cen transferowych. Niestety wciąż nie wszystkie kwestie zostały wyjaśnione.

Obecnie trwają prace nad przyjęciem wersji finalnej dokumentu. Podatnikom, których to zagadnienie dotyka, pozostaje śledzenie prac Ministerstwa Finansów w tym zakresie, dbając jednocześnie, aby transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi były przeprowadzane zgodnie z zasadą ceny rynkowej oraz zostały odpowiednio podparte prawidłowo sporządzoną dokumentacją cen transferowych.