Dla większości podatników pojęcie cen transferowych kojarzy się z transakcjami realizowanymi z podmiotami powiązanymi i związanymi z tym obowiązkami dokumentacyjnymi i sprawozdawczymi (po spełnieniu określonych przesłanek). Warto pamiętać, że regulacje z zakresu cen transferowych odnoszą się także do transakcji, w ramach których, bezpośrednio lub pośrednio, następuje zapłata na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe). Pojęcie raju podatkowego powszechnie kojarzy się z egzotycznymi i dalekimi terytoriami (jak np. Republika Malediwów czy Republika Seszeli). Dlatego dla części podatników może być zaskoczeniem, że kraje uznane za raje podatkowe mogą leżeć w Europie (księstwo Andory czy księstwo Monako), lub też stanowić terytorium, z którym w ramach działalności operacyjnej prowadzi się standardowe i regularne kontakty biznesowe (np. Hong-Kong).
Ważne jest, że w przypadku transakcji z rajami podatkowymi nie ma znaczenia czy podmioty są powiązane. W efekcie, każdy polski podatnik:
- dokonujący (bezpośrednio lub pośrednio) zapłaty na rzecz podmiotu z raju podatkowego (nawet niepowiązanego), jeżeli łączna kwota wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona przekracza wartość 100 tyś zł; lub
- zawierający z podmiotem z raju podatkowego umowę spółki niebędącej osobą prawną lub umowę wspólnego przedsięwzięcia (gdzie wkłady przekraczają 100 tyś zł)
zobowiązany jest do przygotowania dokumentacji cen transferowych dla ww. transakcji.
Dokumentacja przygotowana dla takich transakcji powinna zawierać te same elementy, co dokumentacja przygotowywana dla transakcji z podmiotami powiązanymi. W konsekwencji, dla takich transakcji, mimo, że wykonywanych z podmiotami niepowiązanymi, należy sporządzić również analizy porównawcze. Co więcej, takie transakcje, niezależnie od faktu istnienia powiązań pomiędzy podmiotami, które je realizują, objęte są także obowiązkiem zaraportowania ich w informacji TPR.
Mają na uwadze stosunkowo niski próg dokumentacyjny (100 tyś zł versus 2 mln zł i 10 mln zł w przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi) oraz fakt, że w odniesieniu do niniejszych transakcji zastosowanie mają wszystkie obowiązki dokumentacyjne i sprawozdawcze z zakresu cen transferowych, warto przy inwentaryzacji transakcji do udokumentowania w danym roku popatrzeć szerzej i nie ograniczać się wyłącznie do analizy transakcji z podmiotami powiązanymi, ale przeanalizować również niepowiązanych kontrahentów pod kątem lokalizacji ich siedziby.
Istotne jest, aby takiej analizy nie zostawiać na ostatni moment, bo uzyskanie od niepowiązanych kontrahentów szczegółowych danych, chociażby na potrzeby złożenia informacji TP-R, może być bardzo trudne jeśli nie niemożliwe.