Warunki zastosowania stawki VAT 0% w eksporcie towarów

Eksport towarów objęty jest stawką VAT 0%, o ile podatnik przed złożeniem deklaracji za dany okres posiada dokument potwierdzający wywóz towaru poza UE. Ustawa o VAT określa, że takim dokumentem może być:

• Elektroniczny dokument z systemu obsługi zgłoszeń wywozowych lub jego wydruk potwierdzony przez organ celny.
• Elektroniczny dokument z systemu obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza systemem, jeśli zapewniona jest jego autentyczność.
• Pisemne zgłoszenie wywozowe złożone poza systemem teleinformatycznym lub jego kopia potwierdzona przez organ celny.

Dokumentem potwierdzającym wywóz jest także komunikat CC599C generowany przez system AES (Automatyczny System Eksportu), który umożliwia wymianę komunikatów między urzędami celnymi i przedsiębiorcami w UE.

W przypadku eksportu pośredniego, dokument potwierdzający wywóz musi również potwierdzać tożsamość towaru. Jeśli podatnik nie posiada takiego potwierdzenia w danym okresie, może wykazać sprzedaż ze stawką 0% w następnym okresie, o ile uzyska dokument przed terminem złożenia deklaracji za ten okres. W przeciwnym razie stosuje się stawki krajowe.

Ustawa pozwala na przesunięcie wykazania eksportu na następny okres, jeśli podatnik ma dokument celny potwierdzający procedurę wywozu, uznawany za komunikat CC529C.

Otrzymanie dokumentów po terminie określonym w ustawie pozwala podatnikowi na korektę podatku należnego w okresie, w którym dokumenty zostały otrzymane. Korekta ta polega na zmniejszeniu wartości sprzedaży krajowej i podatku od niej oraz zwiększeniu wartości sprzedaży eksportowej. Podatnik nie musi korygować uprzednio złożonej deklaracji; dokonuje specyficznej korekty w bieżącej deklaracji podatkowej za okres, w którym otrzymał wymagane dokumenty.

Przykład 1:

Powiedzmy, ze dostawa miała miejsce 20 czerwca, więc podatnik powinien zadeklarować eksport w JPK za czerwiec. Jeśli do 25 lipca (terminu złożenia deklaracji za czerwiec) nie otrzyma dokumentu potwierdzającego wywóz (komunikat CC599C), może wykazać eksport z 0% VAT w rozliczeniu za lipiec, pod warunkiem otrzymania tego dokumentu do 25 sierpnia (terminu złożenia deklaracji za lipiec). Brak komunikatu CC599C do 25 sierpnia oznacza konieczność zastosowania dla dostawy stawki właściwej dla dostawy krajowej. Odroczenie terminu wykazana eksportu w deklaracji stosuje się w przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (tj. zwolnienie do procedury wywozu komunikat CC529C).

Otrzymanie dokumentu CC599C w późniejszym terminie, daje podatnikowi możliwość skorygowania VAT należnego wykazanego w lipcu, w okresie w którym otrzyma ten dokument, tj. „na bieżąco” (art. 41 ust. 9 u.p.t.u.).

Podsumowując:

1. Otrzymanie CC599C do 25 lipca: deklaracja za czerwiec ze stawką 0%.
2. Brak CC599C do 25 lipca, ale posiada CC529C: deklaracja za lipiec ze stawką 0%, pod warunkiem otrzymania CC599C do 25 sierpnia.
3. Brak CC599C do 25 sierpnia: deklaracja za lipiec ze stawką krajową.
4. Późniejsze otrzymanie CC599C pozwala na korektę VAT w bieżącej deklaracji, tj. korektę sprzedaży in minus (-23%) i wykazanie eksportu ze stawką preferencyjną 0%.

Stawka podatku dla zaliczki na eksport

Tak jak wspomniano powyżej, w eksporcie towarów obowiązuje stawka VAT 0%, pod warunkiem posiadania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza UE. Powstaje pytanie, czy zaliczka na poczet eksportu również kwalifikuje się do tej stawki. Mimo że wywóz towarów jeszcze nie nastąpił, zaliczka przyspiesza obowiązek podatkowy. W związku z tym ustawodawca wprowadził rozwiązanie „kompromisowe”: zaliczka może być opodatkowana stawką 0%, ale pod warunkiem, że wywóz towarów nastąpi w ciągu 6 miesięcy od końca miesiąca otrzymania zapłaty.

Jeśli eksporter wywozi towary po upływie sześciomiesięcznego terminu, zaliczka również może być objęta stawką 0%, jeśli jest to uzasadnione specyfiką realizacji dostaw. Przykłady takich okoliczności to skomplikowany proces produkcyjny, konieczność korzystania z podwykonawców lub szczególne warunki umowy określające termin wywozu.

Przykład 2:

Eksporter produkuje skomplikowane urządzenia na zamówienie, zaczynając produkcję dopiero po otrzymaniu zaliczki. Produkcja może trwać kilka miesięcy, z możliwością opóźnień. Eksporter wystawia faktury zaliczkowe ze stawką 0%, uwzględniając je w ewidencji w miesiącu otrzymania zaliczki. Jeśli wywóz nastąpi później niż pół roku po wpłacie zaliczki, nadal można stosować stawkę 0%, pod warunkiem spełnienia odpowiednich wymogów.

Metoda „w stu” czy „od stu”?

W przypadku braku dokumentów potwierdzających eksport, uprawniających do stawki 0%, podatnik musi zastosować stawkę krajową. Wówczas pojawia się pytanie, czy kwotę na fakturze traktować jako brutto, czy netto.

Należy przyjąć, że podstawą opodatkowania jest kwota na fakturze pomniejszona o podatek obliczony metodą „w stu”. Podstawa ta obejmuje m.in. podatki, cła i opłaty, z wyjątkiem podatku VAT, czyli kwota na fakturze to kwota brutto.

Podatek od dostarczanych towarów lub usług objętych daną stawką można obliczyć według wzoru:

gdzie:

• KP oznacza kwotę podatku,
• WB oznacza wartość brutto (wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług uwzględniającą podatek),
• SP oznacza stawkę podatku.