CBAM - Graniczny podatek węglowy

Od 1 października 2023 r. funkcjonuje nowy mechanizm dostosowywania cen na granicach, nazywany również granicznym podatkiem węglowym (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM). Obejmuje on określone kategorie towarów importowanych spoza UE, których wytwarzanie wiąże się z wysoką emisyjnością CO2.,

Celem jego wprowadzenia jest zapobieganie omijaniu unijnych przepisów dotyczących walki ze zmianami klimatycznymi poprzez importowanie towarów z krajów trzecich, które nie stosują środków unijnych w redukcji emisji gazów cieplarnianych. Mechanizm ten ma dostosować ceny importowanych towarów do faktycznej emisyjności z nimi związanej.

CBAM jest wprowadzany stopniowo. Pierwszy etap wdrożenia obejmuje okres przejściowy od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r.

Jakich kategorii towarów dotyczy graniczny podatek węglowy?

Towary objęte podatkiem granicznym węglowym znajdują się w Załączniku 1 do Rozporządzenia i są nimi:

  • cement (wybrane produkty z działu CN 25);
  • energia elektryczna (CN 2716 00 00);
  • nawozy (m.in. kody należące do pozycji CN 2808, 2814, 2834, 3102, 3105 z wyjątkiem CN 3105 60 00);
  • towary w przemyśle hutniczym, np. żelazo i stal, rury z żeliwa i stali (wybrane produkty z działu CN 72 i 73);
  • aluminium (wybrane produkty z działu CN 76).

Lista towarów objętych CBAM oparta jest na klasyfikacji celnej towarów. W związku z tym prawidłowa identyfikacja zakresu obowiązków dotyczących nowego podatku węglowego wiąże się z koniecznością dokładnego przyporządkowania towarów do klasyfikacji w Nomenklaturze scalonej (CN) i powiązania ich z emisjami gazów cieplarnianych.

Dodatkowo niektóre jurysdykcje poza unijne wyłączone są ze stosowania CBAM. Z tego względu określenie pochodzenia celnego staje się dodatkowo istotne na potrzeby wdrożenia mechanizmu dostosowywania cen na granicach.

Jakie nowe obowiązki mają importerzy towarów objętych granicznym podatkiem węglowym?

W okresie przejściowym, który ma trwać do 31 grudnia 2025 r., obowiązki importera w zakresie CBAM ograniczają się do określonych obowiązków sprawozdawczych. Obowiązki sprawozdawcze może wypełniać pośredni przedstawiciel celny importera, gdy przedstawiciel ten wyrazi na to zgodę. Przy czym przedstawiciel pośredni obligatoryjnie odpowiedzialny jest za obowiązki sprawozdawcze CBAM w przypadku importerów bez siedziby w UE.

Każdy importer, który dokonał przywozu towarów objętych CBAM do UE (lub w ww. przypadkach pośredni przedstawiciel celny), składa Komisji sprawozdanie za ten kwartał zawierające informacje o przywiezionych towarach.

Sprawozdanie CBAM składa się za okresy kwartalne, nie później niż jeden miesiąc po zakończeniu tego kwartału. Zatem pierwsze sprawozdanie CBAM za Q4 2023 r. należy złożyć do końca stycznia 2024 r.

Sprawozdanie CBAM zawiera m.in.:

  1. całkowitą ilość każdego rodzaju towarów określoną dla każdej instalacji wytwarzającej towary w państwie pochodzenia i wyrażoną w odpowiednich jednostkach;
  2. rzeczywisty całkowity poziom emisji wbudowanych obliczony zgodnie z metodą określoną w regulacjach dot. CBAM.

Jak możemy pomóc?

Oferujemy kompleksowe doradztwo w zakresie obowiązków CBAM połączone z doradztwem celnym, VAT i akcyzowym, w tym:

  • Konsultacje w bieżących kwestiach takich jak np. identyfikacja towarów i transakcji/przemieszczeń podlegających CBAM, w tym z uwzględnieniem prawidłowej klasyfikacji celnej i określenia pochodzenia towarów wraz z weryfikacją dokumentacji pochodzeniowej;
  • Opracowanie i wsparcie we wdrożeniu procedury wewnętrznej/instrukcji w zakresie wypełniania obowiązków CBAM;
  • Przegląd zawartych umów na zakup/sprzedaż towarów objętych CBAM, w tym przygotowanie wzorcowych klauzul do umów/zamówień, w których zawarte zostaną uzgodnienia istotne z perspektywy konieczności wypełniania obowiązków CBAM;
  • Ułatwienie raportowania CBAM w okresie przejściowym, w tym:
    1. przygotowanie do rejestracji w rejestrze tymczasowym CBAM,
    2. analiza danych i informacji otrzymanych od dostawców pod kątem ich przydatności do raportowania CBAM;
    3. wsparcie w przygotowaniu raportów kwartalnych CBAM;
  • Wsparcie w komunikacji z dostawcami/producentami, w tym np. opracowanie wzoru komunikacji do dostawców w celu pozyskania danych niezbędnych do raportowania CBAM (w języku polskim, angielskim lub innym, jeżeli zajdzie taka potrzeba);
  • Wsparcie w komunikacji z przedstawicielami celnymi/agencjami celnymi, uwzględniając renegocjację obecnych umów i opracowanie ścieżki komunikacji dot. obowiązków CBAM;
  • Wsparcie w kontaktach z organami celnymi oraz podatkowymi;
  • Doradztwo celne i podatkowe związane z przemieszczaniem towarów przez granicę UE.

Zapraszamy do kontaktu

Agnieszka Kisielewska

Partner | Doradca podatkowy | Szef zespołu celno-akcyzowego
E: agnieszka.kisielewska@mddp.pl

Magdalena Wiszniewska

Starszy konsultant
E: magdalena.wiszniewska@mddp.pl