CBAM dotknie kolejne branże i będzie egzekwowany przez specjalny urząd

Katalog towarów objętych granicznym podatkiem węglowym (CBAM) został rozszerzony. To efekt akceptacji przez Parlament Europejski zmienionej wersji projektu rozporządzenia dotyczącego tej opłaty.
Zgodnie z projektem pierwsze obowiązki związane z CBAM mają zostać wdrożone już 1 stycznia 2023 r.

Dlatego już teraz warto wziąć pod uwagę, że CBAM będzie obejmował wiele kategorii towarów. Wcześniej były to jedynie:

• cement (wybrane produkty z działu CN 2523);
• energia elektryczna (CN 2716 00 00);
• nawozy (m.in. z działów CN 2808 , 2814, 2834, 3102, 3105 z wyjątkiem CN 3105 60 00);
• towary w przemyśle hutniczym, np. żelazo i stal, rury z żeliwa i stali (wybrane produkty z działu CN 72 i 73);
• aluminium (wybrane produkty z działu CN 76).

Natomiast zgodnie z nową wersją projektu katalog ten został powiększony o:

• chemikalia organiczne (dział CN 29);
• wodór (CN 2804 10 000);
• amoniak bezwodny (CN 2814 10 000);
• amoniak w roztworze wodnym (CN 2814 20 00);
• tworzywa sztuczne i artykuły z nich wytworzone (dział CN 39).

Specjalny urząd ds. CBAM

Ponadto istotną kwestią jest powołanie urzędu ds. CBAM do wypełniania obowiązków wynikających z rozporządzenia CBAM. Uzasadnienie powołania osobnej instytucji, która ma wdrażać i monitorować CBAM, podkreśla wyjątkowy charakter CBAM i potrzebę jego ścisłej koordynacji na szczeblu Unii Europejskiej.
Zdaniem Parlamentu CBAM powinien być starannie zaprojektowany i nadzorowany przez urząd ds. CBAM i organy celne. Chodzi m.in. o to, aby zapobiegać wszelkiego rodzaju praktykom służącym obchodzeniu przepisów (w tym nadużyciom lub oszustwom) oraz je ścigać.

Perspektywa kar

Urząd ds. CBAM i państwa członkowskie zgodnie z prawem krajowym określą i będą stosować kary administracyjne i sankcje karne za naruszenie przepisów rozporządzenia CBAM.
Przepisy przewidują kary dla upoważnionych zgłaszających, którzy do 31 maja każdego roku:

• nie przekażą do umorzenia certyfikatów CBAM w liczbie odpowiadającej emisjom wbudowanym związanym z towarami przywiezionymi w poprzednim roku

lub

• przedłożą urzędowi ds. CBAM fałszywe informacje o emisjach wbudowanych celem uzyskania korzystnego indywidualnego traktowania.

Podmioty te mogą zostać obciążone karą – równowartością trzykrotnej średniej ceny certyfikatów CBAM w poprzednim roku za każdy certyfikat CBAM, którego upoważniony zgłaszający nie umorzył zgodnie z art. 22 Rozporządzenia CBAM.
Zapłacenie kary nie będzie zwalniać upoważnionego zgłaszającego z obowiązku – nadal będzie on musiał przekazać urzędowi ds. CBAM pozostałe certyfikaty CBAM do umorzenia.

Kogo dotkną nowe regulacje?

Szeroki zakres CBAM, przewidywane wysokie kary za naruszenia obowiązków związanych z tą regulacją oraz widoczna determinacja organów unijnych w efektywnym wdrożeniu granicznego podatku węglowego oznaczają konieczność zastosowania istotnych zmian w funkcjonowaniu przede wszystkim importerów z branż objętych CBAM. Pierwszym wyzwaniem dla nich będzie rozpoznanie zakresu nowych obowiązków i ocena ich wpływu na funkcjonowanie łańcuchów dostaw.
W sytuacji globalnego polikryzysu (od COVID-19 do napiętej sytuacji geopolitycznej) CBAM jako prekursor tzw. trendu zielonych ceł jest kolejną okolicznością, która w wielu branżach spowoduje konieczność zweryfikowania oraz przeorganizowania na nowo procesów związanych z dostawami międzynarodowymi.

Autorki:
Katarzyna Trzaska-Matusiak – menedżer | doradca podatkowy
Agnieszka Kisielewska – partner | doradca podatkowy | szef zespołu celno-akcyzowego