Objaśnienia podatkowe z 3 lipca 2025 r. dotyczące stosowania tzw. klauzuli rzeczywistego właściciela dla celów podatku u źródła

9 lipca 2025r.  zostały opublikowane długo wyczekiwane Objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania tzw. klauzuli rzeczywistego właściciela dla celów podatku u źródła (dalej: Objaśnienia). Najważniejsze kwestie są następujące:

1. Rzeczywisty właściciel to według Objaśnień podmiot, który przede wszystkim posiada autonomię w decydowaniu o przeznaczeniu otrzymanych należności (władztwo ekonomiczne) oraz odpowiedni substrat majątkowo-osobowy.
2. Objaśnienia dopuszczają stosowanie koncepcji tzw. skonsolidowanego substratu majątkowego:
   • w ramach państw należących do Unii Europejskiej / Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeżeli stosuje się zwolnienia z podatku u źródła na podstawie przepisów implementujących regulacje unijne,
   • lub w ramach tego samego kraju, jeżeli stosuje się zasady wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
3. Objaśnienia wprowadzają koncepcję tzw. Look Through Approach (dalej LTA), która dotychczas była uznawana tylko w niektórych orzeczeniach.
4. Nie ma potrzeby badania rzeczywistego właściciela w przypadku płatności za usługi niematerialne.

Poniżej przedstawiamy więcej szczegółów:

• Władztwo ekonomiczne
• • Dla spełnienia definicji rzeczywistego właściciela konieczne jest nie tylko bycie formalnym właścicielem danej należności, ale przede wszystkim ekonomiczne władztwo nad daną należnością. Należność powinna być otrzymana dla własnej korzyści, a podmiot otrzymujący nie może być obowiązany do przekazywania tej należności jakiemukolwiek innemu podmiotowi.
  • Podmiot otrzymujący należności musi ponosić ryzyko związane z konkretną płatnością. Objaśnienia wymieniają przykładowo ryzyko niewykonania zobowiązania, ryzyko kredytowe dłużnika odsetek, ryzyko zmiany stóp procentowych, ryzyko walutowe, ryzyko kursowe.
  • Cechy charakterystyczne podmiotu pośredniczącego, który nie będzie spełniał definicji rzeczywistego właściciela, to między innymi:

• • • niewielka marża na przekazywanych płatnościach,
    • brak przychodu podatkowego z tytułu otrzymanych należności,
    • przekazywanie otrzymanych należności w niewielkich odstępach czasu,
    • brak innych środków poza otrzymywanymi należnościami umożliwiających spłatę zobowiązań,
    • brak reinwestowania otrzymanych środków,
    • brak ponoszenia ryzyka związanego z daną należnością.
• Substrat majątkowo – osobowy
  • Prowadzenie rzeczywistej działalności gospodarczej jest rozumiane jako posiadanie odpowiedniego substratu majątkowego i osobowego, który powinien być analizowany w odniesieniu do danej konkretnej płatności.
  • W przypadku spółek holdingowych powinny być stawiane nieco niższe wymogi niż np. w przypadku spółek produkcyjnych.
  • Objaśnienia wskazują na uniwersalne kryteria oceny substratu majątkowego wymieniając między innymi posiadanie własnego majątku, posiadanie lokalu biura, zatrudnianie personelu, opłacanie rachunków, posiadanie kapitału służącego finansowaniu działalności, samodzielne podejmowanie czynności w obrocie gospodarczym czy posiadanie zarządu posiadającego adekwatne kwalifikacje.

• Współdzielony substrat osobowo – majątkowy [consolidated substance]
  • Dopuszcza się posiadanie substratu majątkowo-osobowego w ramach grupy, a nie koniecznie tylko w poszczególnych spółkach. Fakt, że dany podmiot korzysta z substratu majątkowo-osobowego innego podmiotu z danej grupy i/lub nie ponosi w tym zakresie kosztów nie wyklucza statusu rzeczywistego właściciela.
  • Warunkiem jest, aby odpowiedni substrat osobowo-majątkowy był udostępniany przez podmiot będący rezydentem jednego z państw członkowskich UE /EOG, a w przypadku UPO – środki takie udostępniać musi podmiot z tego samego państwa.
• „Look-through approach” (LTA)
  • Objaśnienia dopuszczają LTA w przypadku, gdy płatności przekazywane w łańcuchu podmiotów są rodzajowo tożsame (odsetki-odsetki lub dywidendy-dywidendy), nie ma natomiast konieczności, aby była to tożsamość kwotowa.
  • Prawo do stosowania LTA musi wykazać płatnik.
• Zakres badania płatnika inny, gdy płatność do podmiotów powiązanych i niepowiązanych
  • W przypadku płatności na rzecz podmiotu powiązanego poziom należytej staranności jest wyższy i konieczne jest zbadanie wszelkich okoliczności skutkujących kwalifikacją danego podmiotu jako rzeczywistego właściciela.
  • W przypadku wypłat na rzecz podmiotów niepowiązanych obowiązki płatnika ograniczają się do weryfikacji certyfikatu rezydencji podatnika i oświadczenia podatnika o spełnianiu warunków do uznania go za rzeczywistego właściciela należności.
• Zakres badania płatników technicznych

1. • Płatnicy techniczni będą mogli zweryfikować spełnienia przez podatnika warunku rzeczywistego właściciela, o ile nie pozostają one w sprzeczności ze sprawozdaniem finansowym i wyciągiem z rejestru handlowego takiego podmiotu..

Objaśnienia WHT mają kluczowe znaczenie dla płatników i podatników podatku u źródła i mogą mieć pozytywny wpływ na dotychczasową praktykę organów podatkowych, co przyczyni się do wydawania decyzji podatkowych, które odpowiadać będą rzeczywistości gospodarczej. Objaśnienia nie są idealne, czasami nie są precyzyjne, a wiele kwestii poruszonych przez doradców podatkowych nie zostało poruszonych. Jednak stanowią krok w dobrym kierunku i warto przeanalizować bieżące sprawy, aby sprawdzić, które rozwiązania będą przydatne.

MDDP gotowe jest wesprzeć Państwa w:

1. określeniu właściwych zasad opodatkowania podatkiem u źródła wypłat dokonywanych na rzecz nierezydentów oraz wykazaniu spełnienie warunków do zastosowania preferencji w podatku u źródła (w tym wynikających z Objaśnień WHT warunków koniecznych do uznania danego podmiotu za beneficjenta rzeczywistego danej płatności);
2. uzyskaniu opinii o stosowaniu preferencji;
3. w weryfikacji struktury grupy pod kątem możliwości zastosowania wynikających z Objaśnień koncepcji skonsolidowanego substratu czy Look-through approach;
4. ocenie wpływu wydanych Objaśnień na toczące się kontrole celno-skarbowe czy podatkowe w zakresie podatku u źródła;
5. określeniu wpływu Objaśnień na toczące się sprawy dotyczące zwrotu podatku w procedurze „pay&refund” i podjęciu strategicznych decyzji o ich kontunuowaniu lub modyfikacji argumentacji;
6. dostosowaniu wewnętrznych procesów i procedur do wymogów wynikających z Objaśnień.

Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek pytania zapraszamy do kontaktu z:

lub z Państwa doradcą ze strony MDDP.

Niniejszy Tax Alert nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy spółka doradztwa podatkowego spółka akcyjna nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych.