Korzystanie z telefonów służbowych do celów prywatnych a VAT

Wyrok WSA z dnia 9 sierpnia 2022 r. I SA/Gd 363/22

Podatnik, który świadczy zarówno usługi zwolnione z VAT, jak i usługi opodatkowane podstawową stawką tego podatku, udostępnia pracownikom telefony komórkowe służące do wykonywania obowiązków służbowych. Wewnętrzne regulacje umożliwiają pracownikom korzystanie z telefonu komórkowego zarówno do celów służbowych, jak i do celów prywatnych – w ramach przyznanego limitu. Koszty związane z użytkowaniem telefonów komórkowych ponosi w całości pracodawca. Jest to stała, miesięczna opłata za abonament na podstawie umowy zawartej z operatorem sieci komórkowej. Zdarza się, że koszty użytkowania telefonu służbowego przekraczają określony limit – wtedy pracownik jest w uzasadnionych przypadkach obciążany nadwyżką. Spór w sprawie dotyczył między innymi zapytania, czy korzystanie przez pracowników ze służbowych telefonów komórkowych do celów prywatnych stanowi nieodpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Wnioskodawca był przekonany, że zarówno użytek służbowy, jak i prywatny nie podlega opodatkowaniu VAT. Dyrektor KIS uznał stanowisko wnioskodawcy w zakresie braku podlegania opodatkowaniu korzystania przez pracowników ze służbowych telefonów komórkowych do celów prywatnych za nieprawidłowe. Sytuacja dodatkowo komplikuje się, biorąc pod uwagę jedną z przesłanek opodatkowania nieodpłatnego przekazania usług – prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonywanych zakupów przez podatnika. W strukturze przedsiębiorstwa wnioskodawcy występują komórki, które prowadzą czynności związane z działalnością zarówno zwolnioną, jak i opodatkowaną oraz komórki obsługujące wyłącznie działalność zwolnioną z VAT. W pierwszym przypadku nabycie telefonów komórkowych oraz usług telekomunikacyjnych daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku wskaźnikiem proporcji. To oznacza, że spełniają się przesłanki do zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT – opodatkowania przekazania telefonów dla pracowników do prywatnego użytku. Sprawa trafiła do WSA w Gdańsku, który jednak nie przedstawił jednoznacznej odpowiedzi na pytanie nurtujące podatnika. Interpretacja została uchylona przez WSA – sąd zwrócił uwagę, aby przy ponownym rozpatrywaniu sprawy odnieść się do przesłanek, których organ wydający interpretację w ogóle nie uwzględnił w swoim stanowisku. Chodzi o kwestie: – możliwości określenia kosztu rozmów prywatnych wykonanych przed danego pracownika, biorąc pod uwagę fakt, że umowa za usługi telekomunikacyjne jest określona w sposób zryczałtowany; –  rzeczywistej przesłanki korzystania z telefonów komórkowych do celów prywatnych, a nie samego faktu przekazania tych urządzeń. Znaczenie w VAT Aktualna sytuacja na rynku pracy, w której praca hybrydowa jest coraz częściej obowiązującym modelem, powoduje, że z podobnym problemem do przedstawionego w przywoływanym wyroku mierzy się duża część podatników. Orzecznictwo wskazuje w miarę jednolite podejście do opodatkowania wykorzystywania służbowego telefonu przez pracownika do rozmów prywatnych w podatku dochodowym. Jednak na ostateczne rozstrzygnięcie tego problemu w zakresie VAT podatnicy będą musieli jeszcze poczekać. Sytuacja wydaje się prostsza, gdy pracownik wykorzystuje do rozmów prywatnych służbowy telefon komórkowy i pracodawca obciąża go z tego tytułu ustaloną kwotą – wtedy nie ulega wątpliwości, że w świetle ustawy o VAT pracodawca odsprzedaje usługę, którą należy opodatkować. Na podstawie wspomnianego wyroku wiemy już, że w przypadku braku odpłatności za korzystanie z tego typu usług przez pracownika, w ocenie istoty opodatkowania VAT wykorzystywania służbowego telefonu do rozmów prywatnych nie bez znaczenia pozostaje kontekst rynkowy sprawy oraz analiza charakteru i zakresu korzystania z telefonów przez pracowników w celach prywatnych.   Autorzy: Katarzyna Stępniak