Krajowy podatek wyrównawczy i krajowy kwalifikowany podatek wyrównawczy
- Trochę o CIT
- 5 minuty
Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego krajowego podatku wyrównawczego wiąże się z wejściem w życie ustawy z 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (zwana ustawą GloBE).
Ustawa ta wprowadza do polskiego porządku prawnego reżim opodatkowania wyrównawczego (na poziomie co najmniej 15%) dla podmiotów z grup międzynarodowych i krajowych o skonsolidowanych przychodach przekraczających 750 mln euro w co najmniej 2 z 4 lat poprzedzających rok podatkowy. Określone podmioty pozostają obowiązane do wyliczenia efektywnej stawki podatkowej i ew. podatku wyrównawczego (w tym krajowego), przekazania określonych danych (w tym złożenia zeznań GloBE) oraz zapłaty podatku.
Wprowadzenie krajowego podatku wyrównawczego (inaczej: KPW) stanowi jeden z kluczowych elementów systemu GloBE (obok globalnego podatku wyrównawczego i podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków). Z perspektywy Polski, podatek ten będzie głównym obciążeniem dla przedsiębiorców.
Ustawa GloBE posługuje się nie tylko pojęciem krajowego podatku wyrównawczego, ale również kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego. Dyrektywa 2523/2022 z kolei posługuje się pojęciem kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (ang. QDMTT – Qualified Domestic Minimum Top-up Tax).
Jaka jest różnica między krajowym podatkiem wyrównawczym a kwalifikowanym krajowym podatkiem wyrównawczym?
Krajowy podatek wyrównawczy i kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy to nie to samo. Art. 2 ust. 1 pkt 26 ustawy GloBE definiuje pojęcie kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego jako podatek obowiązujący w jurysdykcji innej niż Polska, który wynika ze stosowania kwalifikowanej zasady włączenia dochodu do opodatkowania. W konsekwencji – z polskiej perspektywy – kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy jest podatkiem wyrównawczym obowiązującym poza Polską, podczas gdy – ogólnie mówiąc – KPW znajdzie zastosowanie do polskich podmiotów.
Kto jest podatnikiem KPW?
Zgodnie z art. 24 ustawy GloBE, podatnikami KPW są m.in. zlokalizowane w Polsce jednostki składowe grup międzynarodowych lub krajowych (czy też polskie jednostki joint venture oraz jednostki zależne joint venture). Tym samym dla uznania polskiego podmiotu za podatnika KPW wystarczającym będzie fakt przynależności do międzynarodowej bądź krajowej grupy, której skonsolidowane przychody, w co najmniej 2 z 4 ostatnich lat podatkowych (poprzedzających dany rok podatkowy), przekraczają 750 mln euro.
Jak wygląda kalkulacja KPW?
KPW oblicza podatnik będący nisko opodatkowaną jednostką składową (inaczej zwana NOJS). Podatnik będący polską jednostką składową grupy międzynarodowej będzie uznany za NOJS, jeżeli Polska jest jurysdykcją o niskim poziomie opodatkowania (inaczej: JNPO) dla grupy, w której podatnik jest jednostką składową.
W celu ustalenia czy Polska jest – dla danej grupy – JNPO oblicza się za rok podatkowy –:
- dla każdego podatnika kwalifikowany dochód (stratę) i skorygowane podatki kwalifikowane (z zastrzeżeniem art. 29 i 30 ustawy GloBE);
- jurysdykcyjny kwalifikowany dochód (stratę) netto;
- oraz ETR tej grupy dla Polski.
Jeżeli Polska jest JNPO, oblicza się jurysdykcyjny krajowy podatek wyrównawczy za rok podatkowy według wzoru: (indywidualna stawka podatkowa x nadwyżka zysku) + dodatkowy podatek wyrównawczy, w którym to wzorze:
- indywidualną stawkę podatkową stanowi różnica między minimalną stawką podatkową (15%) a ETR;
- nadwyżkę zysku stanowi różnica między jurysdykcyjnym kwalifikowanym dochodem netto a substratem majątkowo–osobowym (o którym w Dziale VII ustawy GloBE);
- podatek wyrównawczy stanowi kwota podatku z art. 16 ustawy GloBE (obliczona odpowiednio dla KPW).
KPW oblicza się według wzoru: (jurysdykcyjny krajowy podatek wyrównawczy x kwalifikowany dochód podatnika) / suma kwalifikowanego dochodu wszystkich podatników.
Co istotne, (i) nie oblicza się KPW w przypadku podatnika, który poniósł kwalifikowaną stratę za rok podatkowy, oraz (ii) KPW oblicza się niezależnie od wysokości udziału własnościowego, jaki posiadają jednostki dominujące danej grupy w tej jednostce składowej będącej podatnikiem.
Na marginesie powyższych rozważań należy wskazać, że podatnicy KPW (należący do międzynarodowych grup, dla których jednostki dominujące są zlokalizowane poza Polską) powinni zwrócić szczególną uwagę na art. 29 ustawy GloBE (dotyczący stosowania lokalnego standardu rachunkowości).
Zgodnie z ust. 1, w celu obliczenia KPW podatnicy uwzględniają pozycje ujęte w księgach prowadzonych na podstawie ustawy o rachunkowości i sprawozdaniach finansowych sporządzanych na podstawie ustawy o rachunkowości, z wyłączeniem MSR/MSSF. Co jednak istotne, z ust. 2 art. 29 ustawy GloBE wynika, że w przypadku gdy przynajmniej jeden podatnik KPW z danej grupy jest obowiązany do stosowania MSR/MSSF, podatnicy KPW należący do tej grupy – w celu obliczenia KPW – uwzględniają pozycje ujęte w księgach prowadzonych na podstawie ustawy o rachunkowości i sprawozdaniach finansowych sporządzanych na podstawie MSR/MSSF.
Co więcej (w art. 29 ust. 3 ustawy GloBE), ustawodawca przesądził, że na potrzeby stosowania ust. 1 i 2 podatnicy KPW należący do tej samej grupy:
- stosują ten sam akceptowalny standard rachunkowości stosowany na potrzeby sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości lub MSR/MSSF (mowa tu o zastosowaniu tego samego standardu rachunkowości wśród polskich podatników, a nie w całej grupie);
- przyjmują za rok obrotowy na podstawie przepisów o rachunkowości rok podatkowy jednostki dominującej najwyższego szczebla.
Czym jest bezpieczna przystań dla kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego?
Zgodnie z art. 125 ustawy GloBE, QDMTT zapłacony w innej niż Polska jurysdykcji będzie zwalniał z obowiązku obliczenia globalnego podatku wyrównawczego przez obowiązaną polską jednostkę dominującą, pod warunkiem że będą łącznie spełnione następujące warunki:
- wszystkie jednostki/jednostki składowe zlokalizowane w danej (innej niż Polska) jurysdykcji, dla których polska jednostka dominująca (podatnik globalnego podatku wyrównawczego) obliczałby ETR, podlegają opodatkowaniu kwalifikowanym krajowym podatkiem wyrównawczym i podatek ten jest w całości wymagalny do zapłaty (w zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy GloBE);
- jurysdykcja została wskazana w obwieszczeniu Ministra Finansów (wydanym na podstawie art. 2 ust. 7 ustawy GloBE) jako jurysdykcja spełniająca wymagania bezpiecznych przystani dla kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego.
Co do zasady – zgodnie z regułami GloBE – zapłacony w Polsce KPW (jeżeli zostanie za granicą uznany za QDMTT) będzie mógł zostać odjęty od globalnego podatku wyrównawczego należnego w innym kraju, w którym znajduje się zagraniczna jednostka dominująca – w ramach mechanizmu, który można określić jako QDMTT credit. W pewnych okolicznościach przewidziano jednak swoiste uproszczenie polegające na zastosowaniu bezpiecznej przystani. Oznacza to, że jeżeli jednostka z danej grupy międzynarodowej podlega w Polsce opodatkowaniu KPW (który zostanie uznany za QDMTT), jednostka dominująca tej grupy, która jest zlokalizowana poza Polską, może być zwolniona z obliczania globalnego podatku wyrównawczego w stosunku do tych jednostek (na podstawie regulacji obowiązujących w kraju siedziby tej jednostki dominującej).
Powiązane treści

Partner | Doradca podatkowy | Radca prawny
Tel.: +48 22 322 68 90

Starszy menedżer | Doradca podatkowy | Radca prawny
Tel.: +48 660 428 394