Faktura przed dostawą - moment powstania obowiązku podatkowego w WNT
Polskie przepisy za moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru uznają datę wystawienia faktury, a w przypadku opóźnienia w wystawieniu faktury – 15 dnia miesiąca następującego po dostawie towarów będącej przedmiotem WNT.
Kiedy powstanie obowiązek podatkowy, gdy faktura została wystawiona, ale to dostawa towarów uległa opóźnieniu?
Opóźnienia w dostawie są czymś powszechnym w biznesie. Awaria systemu magazynowego, uszkodzenie towarów, opóźnienia w przewozie czy gromadzenie towarów w celu ograniczenia kosztów transportu to tylko niektóre z przyczyn, które mogą skutkować dostawą późniejszą, niż planowana. Taka sytuacja może być dla nabywcy trudna nie tylko ze względu na brak oczekiwanego towaru, lecz również z powodu rozliczeń VAT.
Jeżeli unijny kontrahent wystawił fakturę (dokumentującą WDT dokonywaną przez niego), a towar nie dotarł do nabywcy, czy doszło do powstania obowiązku podatkowego z tytułu tej transakcji? W jaki sposób polski podatnik miałby rozpoznać WNT?
Zasady powstawania obowiązku podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów uregulowane zostały w art. 20 ust. 5 ustawy o VAT. Zgodnie z treścią tego przepisu “w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (…).” Powyższy przepis jednoznacznie wskazuje, iż obowiązek podatkowy z tytułu WNT należy rozpoznać zgodnie z datą wystawienia faktury dokumentującej WDT.
Czy jednak w przypadku, w którym faktura została wystawiona, ale nie doszło do przemieszczenia towarów na terytorium Polski, podatnik powinien w ogóle zaraportować wewnątrzwspólnotowe nabycie? Do przemieszczenia towarów jeszcze nie doszło. Czy możemy wówczas mówić o materialnym zaistnieniem transakcji?
Ścisła interpretacja językowa zniekształca sens zasad opodatkowania i prowadzi do wykładni ad absurdum. Dostępne są liczne interpretacje indywidualne, których pobieżna lektura może prowadzić do wniosku, iż powstanie obowiązku podatkowego z tytułu WNT jest możliwe jeszcze przed przemieszczeniem towarów na terytorium Polski (np. 1-2 dni transportu, kompletowanie zamówienia). Wyrwane z kontekstu tezy mogą narażać podatników na ryzyka podatkowe i konsekwencje finansowe.
Aby doszło do WNT muszą być spełnione następujące przesłanki:
- podmiot z jednego państwa członkowskiego musi nabyć prawo do rozporządzania towarami jak właściciel; zatem na rzecz tego podmiotu musi być dokonana dostawa,
- po nabyciu towary są przemieszczane na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo wysyłki.