Nowa matryca stawek VAT: prostota – przejrzystość – przyjazność stosowania?
„Wieloletnia praktyka stosowania PKWiU pokazała, że oparty na niej istniejący w Polsce system stawek podatku VAT w istocie jest rozbudowany i skomplikowany, co powoduje znaczne utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej – problemy z koniecznością dokonania przez podatnika prawidłowego przyporządkowania towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania PKWiU, co jest związane ze stosowaniem właściwych stawek podatku.” – czytamy w uzasadnieniu rządowego projektu z 8 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa, powszechnie znanym jako nowa matryca stawek VAT.
Jakie zmiany?
Projekt wprowadza zmianę sposobu identyfikowania towarów i usług na potrzeby VAT polegającą na odejściu od stosowania dotychczasowej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz:
- Nomenklatury scalonej (CN) w zakresie towarów oraz
- PKWiU 2015 w zakresie usług.
- owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe) – z 8% na 5%
- pieczywo każdego rodzaju, włącznie z ciastkami – tu co ciekawe projektowana jest jednolita stawka 5% dla wszystkich produktów, bez względu na datę przydatności do spożycia) – oznacza to zrównanie żywności zdrowej z tą, która zawiera konserwanty a jej termin przydatności do spożycia jest bardzo wydłużony; proponowaną zmianę należy ocenić negatywnie pod względem promocji zdrowia i zachęcania do spożywania produktów świeżych, które nie zawierają dużej ilości konserwantów
- zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna – w tym również dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego – z 8% na 5%
- musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek) – z 23% na 8% (czyli zasadniczo 8% na przyprawy),
- książki – wszelkiego rodzaju – a więc drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-booki) – jedna stawka 5% – zmiana wynikająca z porozumienia członków UE w tym zakresie
- gazety, dzienniki i czasopisma – wszelkiego rodzaju – a więc drukowane, na dyskach,
- taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-prasa) – jedna stawka 8%
- produkty dla niemowląt i dzieci – z 8% na 5%
- artykuły higieniczne – z 8% na 5%
- niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma) – z 5% na 8%
- soki z owoców i warzyw inne niż tzw. 100% (które zostaną objęte stawką 5%) – z 5% na 23% – tu co ciekawe obecnie objęte stawką obniżoną 5% są soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne oraz napoje, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego – po zmianie wszystkie soki (oprócz tych tzw. 100%) będą objęte stawką 23% – czyli tak jak napoje gazowane – proponowana zmiana oznacza zatem zrównanie napojów, które nie mają wartości odżywczych (czy są po prostu niezdrowe) z sokami, które mogą mieć 20% i więcej soku naturalnego; pod względem promowania zdrowego żywienia, proponowaną zmianę należy ocenić zatem negatywnie
- homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5% na 23%
- lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8% na 23%
- czasopisma specjalistyczne – ze względu na ujednolicenie stawki do 8% na wszystkie gazety i czasopisma (w tym w formie elektronicznej) proponuje się podwyższenie stawki na czasopisma specjalistyczne z 5% na 8%