Precedensowy wyrok TSUE dotyczący bocznic kolejowych i szerzej – pomocy publicznej w kontekście podatków

29 kwietnia 2025 r. Trybunał sprawiedliwości UE w Luksemburgu wydał korzystny dla podatników wyrok w sprawie C-453/23 ws. Prezydenta Miasta Mielca. Jest to pierwszy wyrok TSUE dotyczący podatku od nieruchomości. Istotny kontekst dotyczy zasad pomocy publicznej. Sprawa dotyczyła bezpośrednio zwolnienia dla prywatnych bocznic kolejowych w latach 2017-2021, ale znaczenie wyroku jest dużo szersze. Trybunał uznał, że zwolnienie nie naruszało zasad pomocy publicznej, a więc gminy nie miały prawa odmawiać jego stosowania. Sprawa była prowadzona przez MDDP (pełnomocnikami byli Monika Dziedzic i Rafał Kran).

Treść rozstrzygnięcia

Trybunał uznał, że zwolnienie w zakresie dotyczącym prywatnych bocznic kolejowych nie było selektywne. W szczególności dlatego, że jego beneficjentami były podmioty z różnych branż, np. kolejowej, wydobywczej, rafineryjnej, produkcyjnej – czyli krąg odbiorców nie stanowił spójnej kategorii, co wyklucza selektywność. Jednocześnie wskazano, że zwolnienie stanowi element „normalnego podatku”, a nie jest wyjątkiem od niego, co wynika z charakteru podatku od nieruchomości w Polsce. Formalnie pozostawia się przestrzeń sądom krajowym na ostateczne oceny w indywidualnych sprawach, ale trudno zakładać, aby racjonalne organy próbowały dalej poszukiwać cech selektywności.

Znaczenie dla właścicieli bocznic kolejowych

W rezultacie wyroku:

1. 1. Podatnicy, którzy mają otwarte lub zawieszone postępowania – mogą liczyć na korzystne rozstrzygnięcia w najbliższym czasie, w tym nadpłatowe, choć nie można wykluczyć, że niektóre organy podatkowe zdecydują się na dodatkowe postępowanie wyjaśniające.
   2. Podatnicy, którzy już efektywnie skorzystali ze zwolnienia – mogą zakładać, że ich sytuacja uległa zabezpieczeniu i nie ma ryzyka zwrotu pomocy publicznej z odsetkami.
   3. Podatnicy, którzy jeszcze nie skorzystali ze zwolnienia – mają wciąż możliwość na złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty za lata 2020-2021, wcześniejsze okresy już się przedawniły, o ile bocznica spełnia warunki udostępnienia przewoźnikom.

Wyrok nie dotyczy wprost stanu prawnego od 2022 r. Ze zwolnienia od 2022 r. mogą potencjalnie skorzystać właściciele tych bocznic, które spełniają nowe restrykcyjne zasady udostępnienia infrastruktury kolejowej.

Szerokie znaczenie w podatkach

Kluczową tezą wyroku jest potwierdzenie autonomii państw w zakresie podatków niezharmonizowanych (m.in. podatek od nieruchomości, większość regulacji podatków dochodowych). Państwa mogą swobodnie kształtować system preferencji podatkowych, chyba że w oczywisty sposób byłyby one dyskryminacyjne. Tym samym zakwestionowano aspiracje Komisji Europejskiej do posiadania prawa do weryfikowania wszystkich krajowych rozwiązań o charakterze preferencji podatkowych. W praktyce oznacza to, że minimalizuje się ryzyko podważania, z uwagi na zasady pomocy publicznej, różnych krajowych rozwiązań, np. ulgi B+R, niższej stawki CIT, polskiej strefy inwestycji.

Wsparcie MDDP

Dzięki doświadczeniu z prowadzenia prominentnego postępowania w sprawie C-453/23, jak również innych zakończonych i trwających postępowań dotyczących infrastruktury kolejowej, doradcy MDDP mogą zaoferować najpełniejsze spojrzenie na zagadnienia dotyczące zwolnienia dla bocznic w latach 2017-2021, od 2022 r., jak również w stosunku do terminali kolejowych. Wspieramy klientów w różnych kwestiach dotyczących podatku od nieruchomości oraz związanych ze stosowaniem ulg i preferencji podatkowych.

***

Jeżeli chcieliby Państwo dowiedzieć się więcej o wyroku i jego skutkach, zapraszamy na bezpłatny webinar, który odbędzie się już 7 maja 2025 r.

Szczegółowe informacje i formularz rejestracyjny >>
https://www.mddp.pl/praktyczne-skutki-wyroku-tsue-c-453-23-co-dalej-dla-wlascicieli-infrastruktury-kolejowej-i-nie-tylko/.

lub z Państwa doradcą ze strony MDDP.

Niniejszy Tax Alert nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy spółka doradztwa podatkowego spółka akcyjna nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych.