Działalność CSR nie zawsze daje prawo do odliczenia VAT

Wyrok NSA z 2 lutego 2024 r., sygn. I FSK 1474/20.

Czego dotyczyła sprawa?

Spółka, która zgodnie z zaplanowaną strategią podejmowała działania z zakresu szeroko pojętej społecznej odpowiedzialności biznesu, wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. W ramach tej działalności ponosiła wydatki m.in. na nabycie autobusu w ramach  leasingu operacyjnego. W związku z tym ponosiła koszty rat leasingowych oraz na oklejenie autobusu (logo Spółki oraz hasła promujące kwestie ekologiczne, odnosząc się jednocześnie do wartości chrześcijańskich). Autobus jest wykorzystywany w ramach współpracy z partnerem społecznym – Caritas – m.in. do promowania ochrony środowiska oraz ekologii czy innych akcji o charakterze prospołecznym. Spółka stała na stanowisku, że z tytułu poniesionych wydatków przysługuje jej prawo do odliczenia, gdyż podejmowane działania wpływają na jej pozytywny wizerunek „na zewnątrz” (istotny jest tu bowiem np. aspekt marketingowy oraz społeczny) oraz tworzenie więzi pomiędzy spółką a jej pracownikami.

Dyrektor KIS zakwestionował prawo do odliczenia tych wydatków, podobnie jak WSA w Gliwicach[1].

Wyrok NSA

NSA również zakwestionował prawo do odliczenia wskazanych wydatków. Przede wszystkim wskazano, że autobus został przekazany Caritasowi, skutkiem czego faktycznie mamy do czynienia z promocją Caritasu, a nie samej spółki (w istocie będzie bowiem autobus będzie wykorzystywany w celu promocji proekologicznej działalności Kościoła). Jak wskazał też NSA – z reguły działalność w ramach CSR powinna być przejrzysta – a z treści stanu faktycznego nie wynika, aby były organizowane np. szkolenia czy działania dotyczące promowania kwestii wydobywczych, ochrony środowiska czy społeczeństwa. W konsekwencji NSA uznał, że działalność spółki nie będzie miała choćby pośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą spółki.  

Znaczenie w VAT

Podmioty gospodarcze ponoszące wydatki w obszarze CSR powinny pamiętać, że samo wskazanie, że są one ponoszone w ramach CSR nie jest wystarczające dla uznania, że w związku ich poniesieniem będzie im przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Potwierdzeniem tego jest omawiany wyrok NSA. Tym samym przyjęcie i realizowanie strategii CSR powinno być dobrze przemyślane (chcąc zadbać o prawo do odliczenia podatku naliczonego). Z drugiej strony należy postulować, aby stanowisko w tym zakresie nie było restrykcyjne. Z pewnością bowiem zniechęciłoby to wielu podatników na ponoszenie wydatków związanych z CSR. Nie powinno też budzić wątpliwości, że dbanie o wizerunek (w aspekcie społecznym, marketingowym etc.) przez działania na rzecz społeczności lokalnej czy środowiska kreuje pozytywny sposób odbioru przez konsumentów, jak również własnych pracowników. Finalnie więc powinno z tytułu takich wydatków prawo do odliczenia powinno przysługiwać, o ile podatnik wskaże, w jaki sposób wiąże się z działalnością opodatkowaną (np. jako forma marketingu, wpływu na postrzeganie przez pracowników).

***

[1] W wyroku z 6 lipca 2020 r., sygn. I SA/Gl 1486/19.