Kolejne obowiązki dużych przedsiębiorstw międzynarodowych na horyzoncie

Globalny podatek minimalny

15 grudnia 2022 r. została przyjęta Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania. Ma ona pozwolić na zaimplementowanie w sposób jednolity rozwiązań proponowanych przez OECD w ramach tzw. II filaru pakietu zmian w opodatkowaniu największych międzynarodowych grup kapitałowych osiągających zyski w różnych jurysdykcjach podatkowych (Global Anti-Base Erosion Rules, GloBE). Zakres Dyrektywy obejmuje także duże krajowe grupy kapitałowe.

Propozycja zakłada nałożenie podatku wyrównawczego stanowiącego różnicę pomiędzy efektywnie zapłaconym podatkiem w danej jurysdykcji a podatkiem należnym przy zastosowaniu minimalnej stawki 15% na grupy kapitałowe, których skonsolidowany przychód w co najmniej dwóch z czterech ostatnich kolejnych lat podatkowych był wyższy/równy  750 mln EUR.

Kluczowe zasady globalnego podatku minimalnego:

• zasada włączenia dochodu do opodatkowania (tzw. mechanizm IIR – Income Inclusion Rule), zgodnie z którą podatek wyrównawczy ma być płacony w państwie siedziby jednostki dominującej.
• jeśli jurysdykcja jednostki dominującej nie zaimplementuje mechanizmu IIR (nie nałoży podatku minimalnego), uzupełniająco zastosowanie znajdzie zasada niedostatecznie opodatkowanych płatności (tzw. mechanizm UTPR – Undertax Payment Rule), pozwalająca na przeniesienie prawa do nałożenia podatku wyrównawczego na państwo źródła (jurysdykcję kwalifikowanego podmiotu).

Dyrektywa przewiduje katalog wyłączeń, w tym ze względu na posiadaną substancję ekonomiczną, a także wprowadzenie okresu przejściowego.

Prace nad tzw, II filarem reformy podatkowej związanej z globalizacją i cyfryzacją gospodarki toczą się również w ramach OECD. 2 lutego 2023 r. opublikowane zostały techniczne wytyczne, które mają pomóc państwom przy wdrażaniu globalnego podatku minimalnego. Dokument zawiera  wytyczne dotyczące zakresu, działania i elementów przejściowych zasad GloBE oraz odpowiedzi na pojawiające w kontekście reformy pytania, takie jak pobór podatku wyrównawczego w jurysdykcji w okresie, w którym jurysdykcja ta nie przynosi dochodów GloBE, sposób postępowania w przypadku umorzenia długów czy niektóre struktury kapitałowe w ramach ulg podatkowych.

Uzgodnione wytyczne mają zostać włączone do zmienionej wersji komentarza dotyczącego zasad GloBE, która zostanie opublikowana jeszcze w tym roku i zastąpi pierwotną wersję wydaną przez OECD w marcu 2022 r.

Zasadniczo państwa UE będą musiały zaimplementować nowe przepisy do końca 2023 r. (w przypadku mechanizmu UTPR przepisy mają być stosowane w odniesieniu do lat podatkowych rozpoczynających się od dnia 31 grudnia 2024 r.).

Projekt ustawy nakładający na przedsiębiorstwa międzynarodowy obowiązek publicznego informowania o zapłaconym podatku

W najbliższym czasie planowane jest również wprowadzenie obowiązku sporządzania, publikowania i udostępniania sprawozdań z podatku dochodowego. Projekt polskiego Ministerstwa Finansów wprowadzający założenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2021/2101 z 24.11.2021 r. jest na etapie konsultacji publicznych.

Obowiązek ten będzie dotyczył podatników, których przychody w ciągu kolejnych dwóch lat podatkowych przekroczą kwotę 3,5 mld PLN. Wyłączone będą m.in. podmioty, których wszystkie oddziały lub wchodzące w skład grup kapitałowych jednostki zależne, prowadzą działalność wyłącznie na terenie Rzeczpospolitej Polski.

Ponadto, jeśli jednostka dominująca nie posiada siedziby lub miejsca zarządu na terenie UE i nie sporządzi, opublikuje ani nie udostępni sprawozdania o podatku dochodowym, będzie do tego zobowiązana jej jednostka zależna, mimo niespełnienia przesłanek uznania jej za jednostkę małą.

Co do zasady sprawozdanie będzie należało złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia bilansowego roku obrotowego do sądu rejestrowego. Informacja ta podlega również publikacji na stronie internetowej podmiotu na okres co najmniej 5 lat.  Nowe przepisy po raz pierwszy mają znaleźć zastosowanie do sprawozdania o podatku dochodowym sporządzanego za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 21 czerwca 2024 r.

Obowiązek publikacji strategii podatkowej

Dla przypomnienia, obecnie w zakresie sprawozdawczości podatkowej niektórzy  podatnicytj. podatnicy, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym przekroczyła równowartość 50 mln EUR, spółki nieruchomościowe oraz podatkowe grupy kapitałowe mają obowiązek sporządzenia i podania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej.

Na wypełnienie ww. obowiązków za rok podatkowy zakończony 31 grudnia 2022 r. podatnicy mają czas do końca 2023 r.

Niedopełnienie obowiązków w zakresie publikacji strategii podatkowej oraz poinformowania o tym właściwego urzędu skarbowego grozi karą pieniężną w wysokości do 250 tys. PLN.

Współpraca: Maria Bogrycewicz i Ewa Modrzejewska