Zakaz amortyzacji nieruchomości mieszkalnych – sąd po stronie podatnika!

W wyroku z 27 czerwca 2023 r.[1] WSA w Łodzi uchylił interpretację indywidualną Dyrektora KIS, która potwierdzała brak prawa do amortyzacji budynków mieszkalnych. Zdaniem sądu przepisy są niezgodne z Konstytucją. Jest to pierwszy tego typu wyrok odkąd zakaz został wprowadzony.

Zakaz amortyzacji budynków mieszkalnych wszedł w życie wraz z tzw. Polskim Ładem i obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Zgodnie z treścią przepisów przejściowych podatnicy, którzy nabyli lub wytworzyli środek trwały będący:

• budynkiem mieszkalnym,
• lokalem mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość,
• spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

mogli zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych nie dłużej niż do 31 grudnia 2022 r. Dotychczas organy podatkowe oraz sądy nie przyznawały racji podatnikom, którzy powoływali się na brak konstytucyjności powołanych przepisów.

W omawianej sprawie spółka wybudowała kilka budynków mieszkalnych oraz otrzymała pozwolenie na budowę kolejnych. Nieruchomości zostały wpisane do ewidencji środków trwałych i rozpoczęto ich amortyzację przed 1 stycznia 2022 r. Zdaniem spółki, w takiej sytuacji ma prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych po 31 grudnia 2022 r. W interpretacji indywidualnej z 4 października 2022 r. Dyrektor KIS uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Wyrok WSA w Łodzi jest pod tym względem przełomowy. Zdaniem sądu, wprowadzenie zakazu amortyzacji budynków mieszkalnych dla środków trwałych objętych amortyzacją przed 1 stycznia 2022 r. narusza konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych. Sąd powołał się przy tym na wyrok TK z 10 lutego 2015 r.[2]. W wyroku tym TK orzekł o niezgodności z Konstytucją przepisów zakazujących możliwości amortyzacji prawa użytkowania udziału w nieruchomości, wprowadzonego do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych przed dniem 1 stycznia 1999 r. W ocenie sądu, w przypadku amortyzacji budynków mieszkalnych, mamy do czynienia z analogiczną sytuacją. Demokratyczne państwo prawne powinno bowiem chronić interesy podatników w toku i „nie zmieniać zasad w trakcie gry”.

Istnieje szansa, że omawiane orzeczenie może zapoczątkować nową linię orzeczniczą co do przepisów o zakazie amortyzacji budynków mieszkalnych. Należy jednak pamiętać, że moc orzeczeń WSA nie jest równa mocy wyroku TK i nie powoduje stwierdzenia niezgodności przepisów prawa z Konstytucją, które byłoby skuteczne wobec wszystkich. Ponadto wyrok jest nieprawomocny i za całą pewnością organ złoży skargę kasacyjną.

*****

[1] Sygn. akt I SA/Łd 258/23.

[2] Sygn. akt P 10/11.