Podatek dochodowy nie zawsze w państwie wykonywania pracy

W myśl ogólnych zasad dotyczących opodatkowania dochodów z pracy najemnej, rezydent podatkowy danego państwa opodatkowuje w nim całość swoich dochodów, chyba że fizycznie wykonywał pracę z terytorium innego kraju. Wówczas to drugie państwo ma prawo do opodatkowania dochodów pracownika, lecz tylko w części przypadającej proporcjonalnie na dni świadczenia pracy w tym państwie. Rozliczając podatek w państwie rezydencji, należy zastosować odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania.

Powyższe reguły znajdują odzwierciedlenie w szeregu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przykładowo, w Umowie między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, stosowny przepis zawiera art. 15 ust. 1.

Należy mieć jednak na uwadze, że umowy przewidują wyjątki, umożliwiające opodatkowanie całości dochodów z pracy w państwie rezydencji, nawet jeśli część pracy była świadczona za granicą.

W przypadku Niemiec, wyjątki zostały określone w art. 15 ust. 2. W konsekwencji, rezydent podatkowy jednego z umawiających się państw, który świadczył pracę w drugim państwie, może opodatkować dochód z tej pracy wyłącznie w państwie rezydencji, jeśli:

• przebywał w drugim państwie przez mniej niż 183 dni w 12-miesięcznym okresie, rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym;
• wynagrodzenie zostało wypłacone przez pracodawcę, który w drugim państwie nie ma siedziby ani rezydencji podatkowej;
• wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład ani stałą placówkę pracodawcy w drugim państwie.

Dla zastosowania wyjątku, wszystkie powyższe kryteria muszą zostać spełnione łącznie.

Zasady opodatkowania dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą są przedmiotem zapytań podatników i płatników do organów podatkowych. W dniu 14 września 2021 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał indywidualną interpretację podatkową o sygnaturze 0114-KDIP3-2.4011.481.2021.2.JK2 w sprawie dotyczącej niemieckiego rezydenta podatkowego wykonującego pracę w Polsce.

Dyrektor KIS potwierdził, iż niemiecki rezydent podatkowy pełniący funkcję członka zarządu spółki polskiej nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku w Polsce, a tym samym na polskiej spółce nie będą ciążyć obowiązki płatnika ani obowiązki informacyjne.

Kluczowe dla decyzji KIS było to, iż liczba dni spędzonych przez członka zarządu w Polsce w 12-miesięcznym okresie nie przekroczy 183 dni, a wynagrodzenie nie będzie w żaden sposób wypłacane przez spółkę polską. Całkowity, ekonomiczny ciężar zatrudnienia niemieckiego rezydenta poniesie spółka niemiecka, która nie posiada w Polsce oddziału ani zakładu.

Tym samym,  Polska nie opodatkuje dochodu niemieckiego rezydenta podatkowego, choć jego wynagrodzenie może być proporcjonalnie alokowane według dni fizycznego pełnienia funkcji członka zarządu w Polsce. Niemiecki rezydent nie jest zobowiązany do składania jakiejkolwiek deklaracji podatkowej w Polsce.

Analiza, w jaki sposób powinien być traktowany dochód osoby wykonującej pracę w więcej niż jednym kraju, wymaga każdorazowego zbadania przypadku z uwzględnieniem przepisów lokalnych, zarówno w kraju pracodawcy, jak i kraju miejsca zamieszkania pracownika oraz przepisów poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.