Benefit test pod lupą organów podatkowych i KAS

W ostatnim czasie usługi niematerialne są jednym z kluczowych obszarów weryfikowanych podczas kontroli podatkowych. Jak pokazują statystyki udostępnione nam przez Ministerstwo Finansów transakcje usługowe stanowią prawie 30% wszystkich raportowanych przez podatników w latach 2020-2021 w formularzu TPR transakcji, w tym aż 10% to usługi niematerialne.

Usługi niematerialne pod lupą organów podatkowych

Do katalogu najpopularniejszych usług niematerialnych można zaliczyć m.in.: usługi doradcze, zarządcze, prawne, finansowe, księgowe, informatyczne, rekrutacji pracowników. Usługi niematerialne najczęściej nie wiążą się z konkretnym materialnym i namacalnym efektem. Powoduje to znaczne problemy z weryfikacją ich zasadności ekonomicznej, jak również rynkowości realizowanej transakcji. Trudności sprawia również należyte udokumentowanie danej usługi, a także wykazanie, że usługa ta faktycznie została wykonana przez podmiot, który otrzymał za nią zapłatę.

Organy podatkowe coraz wnikliwiej przyglądają się kwestią związanym z zakupem usług wsparcia i zadają szczegółowe pytania w tym zakresie, zarówno podczas kontroli podatkowych, jak i w trakcie ubiegania się przez podatników o wydanie wniosku o uprzednie porozumienie cenowe (APA).

Podatnicy proszeni są przede wszystkim o przedstawienie:

• dowodów potwierdzających wykonanie usług zakupionych od kontrahentów,
• potwierdzenia rynkowego poziomu wynagrodzenia (w tym stosowanej bazy kosztowej oraz kluczy alokacji),
• wykazania związku tych usług z osiąganymi przychodami.

Praktyka w zakresie kontroli cen transferowych pokazuje, że organy oczekują także:

• uzasadnienia korzyści wynikających z otrzymywania usług świadczonych przez podmiot z grupy,
• potwierdzenia, że wysokość poniesionych kosztów odpowiada osiąganym korzyściom.

Warto więc odpowiednio wcześniej przeanalizować korzyści wynikające z zakupu usług od kontrahentów i zgromadzić wiarygodne dowody ich świadczenia, przygotowując tzw. benefit test.

Tym bardziej, że jak pokazuje praktyka w przypadku, gdy organy stwierdzą, że przedłożone dowody nie są wystarczające na jednoznaczne uznanie, że usługi faktycznie zostały wykonane, mogą wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów podatnika prawie 1 mln złotych![1]

Benefit test to nie tylko podmioty powiązane

Należy pamiętać, że zagadnienie benefit test dotyczy również transakcji z podmiotami niepowiązanymi. Również w ich przypadku podatnik musi wykazać rynkowość wynagrodzenia, faktyczne wykonanie usługi oraz jej związek z osiąganym przychodem lub zabezpieczeniem źródła przychodu.  

Organy podatkowe weryfikują bowiem, czy poniesione koszty pozostają w związku z przychodami uzyskiwanymi przez danego podatnika. Istotne jest, by istniało wyraźne powiązanie między poniesieniem danego kosztu, a powstaniem lub rzeczywistą szansą powstania przychodu podatkowego, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła takiego przychodu. Brak odpowiednich dowodów potwierdzających świadczenie usług może spowodować ich wyłączenie w części lub całości z kosztów uzyskania przychodów.

Narzędzie ochrony przed ryzykiem

Prawidłowa dokumentacja świadczonych usług musi potwierdzać, że były one rzeczywiście realizowane i konkretnie wskazywać, w jaki sposób wpływają one na efektywność działalności podatnika oraz jego wyniki finansowe. W większości sytuacji sama umowa, faktura, czy inne potwierdzenie zapłaty nie stanowi wystarczającego dowodu.

Z pomocą przychodzi tu przeprowadzanie i udokumentowanie tzw. benefit testu, podsumowującego zakres, korzyści i dowody potwierdzające wykonanie danej usługi, a także uzasadniającego ich racjonalność ekonomiczną i gospodarczą. Jego przygotowanie pozwala na zabezpieczenie się przed ryzykiem zakwestionowania przez organy podatkowe zasadności realizowania usług (w szczególności usług niematerialnych) i wysokości płaconego wynagrodzenia, a co za tym idzie ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wydatków z tytułu usług wewnątrzgrupowych i od podmiotów niepowiązanych.

Istotne jest również, aby podatnik na bieżąco gromadził dokumentacje potwierdzającą świadczenie usług. W trakcie kontroli organy proszą nie tylko o dokumenty potwierdzające efekt prac (np. raporty czy opinie), ale również materiały robocze, korespondencję projektową czy ewidencje czasu pracy. A przecież kontrola może dotyczyć okresu sięgającego nawet 6 lat wstecz! Gromadzenie materiałów po kilku latach od transakcji może okazać się więc problematyczne i czasochłonne, dlatego warto zawczasu zająć się tym tematem i usprawnić omawiany proces, przygotowując odpowiednią procedurę w formie polityki czy instrukcji.

I chociaż benefit test z reguły nie jest wymagany przepisami, może on przynieść wiele wymiernych korzyści podatnikowi. Przygotowanie takiego dokumentu pozwala zaoszczędzić czas związany z poszukiwaniem danych dotyczących transakcji realizowanych kilka lat wstecz, ograniczyć koszty związane z kontrolą oraz daje jasny sygnał administracji skarbowej, że podatnik prowadzi transparentną strategię podatkową.

! Przygotowanie benefit testu jest konieczne jedynie w przypadku transakcji kontrolowanych realizowanych z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych”. W wyniku zmian wprowadzonych przez ustawodawcę od 1 stycznia 2021 roku uzasadnienie gospodarcze takich transakcji stało się obowiązkowym elementem lokalnej dokumentacji cen transferowych.

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z pełną ofertą naszego wsparcia w tym zakresie >> link

***

[1] Wyrok NSA z 8 listopada 2011 r. (sygn. II FSK 1048/10)