Zwolnienie dokumentacyjne dla spółek powiązanych wyłącznie przez Skarbu Państwa - na co zwracać uwagę?

W Ustawie o CIT przewidziano szereg zwolnień z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych. Do najpopularniejszych należy np. zwolnienie dla transakcji zawieranych przez podmioty krajowe, o ile spełnią one określone w ustawie warunki. Jedno z rzadziej stosowanych zwolnień dotyczy transakcji kontrolowanych w przypadku, gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami (dalej łącznie jako Skarb Państwa).

Wątpliwości podatników

Pomimo pozornie łatwego w interpretacji brzmienia omawianego przepisu, wśród podatników powiązanych ze Skarbem Państwa często pojawiają się wątpliwości co do poprawnego zastosowania zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego.

Kwestią problematyczną jest przede wszystkim to, że zwolnienie odnosi się do wyłącznych powiązań podmiotu ze Skarbem Państwa. Zwolnienie nie obowiązuje zatem w przypadku występowania dodatkowych powiązań pomiędzy podmiotami, tj. gdy powiązania występują zarówno przez Skarb Państwa, jak i przez inny podmiot bądź podmioty. W praktyce podatnicy powiązani ze Skarbem Państwa często bagatelizują fakt występowania dodatkowych powiązań pomiędzy stronami transakcji kontrolowanych, co znajduje potwierdzenie w przytoczonym poniżej wyroku WSA w Gdańsku.

Istotny wyrok WSA

Istotny w tym kontekście jest wyrok WSA w Gdańsku z dnia 16 listopada 2021 r. (sygn. I SA/Gd 850/21), który potwierdził, że wspomniane zwolnienie z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych może mieć miejsce jedynie w przypadku, gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa (lub jednostkami samorządu terytorialnego, lub ich związkami).

Jednocześnie Sąd potwierdził stanowisko, że spółka komunalna, będąca stroną transakcji kontrolowanej, nie będzie zwolniona z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych, ponieważ jest jednocześnie powiązana osobowo z gminą, która posiada 100% udziałów w spółce. Zdaniem Sądu, zastępca skarbnika gminy, który jest jednocześnie członkiem rady nadzorczej spółki komunalnej, uczestniczy w zarządzaniu spółką i może wywierać wpływ na istotne sfery jej działania. Okoliczność ta przesądziła zatem, że między podmiotami występują powiązania osobowe, więc spółka nie może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Na co należy uważać?

Podczas analizowania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi ze Skarbem Państwa, warto kompleksowo przeanalizować wszystkie rodzaje powiązań pomiędzy stronami transakcji kontrolowanych. W szczególności dotyczy to osób fizycznych, które mogą przez organy podatkowe zostać uznane za zdolne do wywierania znaczącego wpływu na strony. Bez dokładnej analizy powiązań podatnik nie powinien podejmować decyzji o skorzystaniu z omawianego zwolnienia dokumentacyjnego. Niedopełnienie ustawowych obowiązków z zakresu cen transferowych, w tym przypadku niesporządzenie dokumentacji cen transferowych, wiąże się z licznymi sankcjami.