Wyłączenie jawności niektórych dokumentów w postępowaniu VAT
W sprawie zakończonej kwestionowaną decyzją ostateczną, organ zasadnie wyłączył z akt sprawy niektóre dokumenty/fragmenty dokumentów i poddał je anonimizacji. Powyższe ze względu na interes publiczny, przez który należy rozumieć ochronę danych osób, które nie były bezpośrednio związane z kwestionowanymi transakcjami.
Wyłączenie jawności określonych dokumentów nie pozbawiło skarżącego prawa do obrony. Dokumenty wyłączone nie były jedynymi dowodami branymi pod uwagę przy rozstrzygnięciu sprawy i zostały ocenione łącznie z innymi dowodami w ramach swobodnej oceny dowodów.
Jakub Warnieło, doradca podatkowy, szef zespołu postępowań podatkowych w MDDP, odnośnie do wyroku WSA w Białymstoku z 8 marca 2023 r., I SA/Bk 41/23, zauważa:
Komentowany wyrok WSA w Białymstoku wpisuje się w linię orzeczniczą sądów administracyjnych, która potwierdza, że niedawne wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach z 4.6.2020 r., SC C.F. SRL, C-430/19 oraz z 16.10.2019 r., Glencore Agriculture Hungary, C-189/18 nie przyniosły rewolucji polskim podatnikom.
Jak wynika z ww. orzeczenia TSUE z 2020 r., unijną zasadę poszanowania prawa do obrony przyjętą w prawie Unii należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy w ramach krajowych administracyjnych postępowań w zakresie VAT podatnik nie miał dostępu do informacji znajdujących się w jego aktach sprawy administracyjnej i uwzględnionych przy wydawaniu decyzji administracyjnej, a rozpatrujący sprawę sąd stwierdza, iż w wypadku niewystąpienia tej nieprawidłowości postępowanie mogłoby doprowadzić do odmiennego rezultatu, zasada ta wymaga stwierdzenia nieważności owej decyzji.
Sąd administracyjny w Białymstoku stwierdził, że ww. wyrok TSUE z 2020 r. nie miał wpływu na treść wydanej przez organ podatkowy ostatecznej decyzji. W efekcie – WSA nie dopatrzył się podstaw do wznowienia postępowania podatkowego oraz zmiany wydanej wobec podatnika decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, że nie każde orzeczenie TSUE stanowi podstawę wznowienia postępowania podatkowego zakończonego ostateczną decyzją. Musi mieć ono bowiem wpływ na treść wydanej decyzji. O spełnieniu przesłanki wznowienia postępowania można mówić, jeżeli pomiędzy decyzją ostateczną a wyrokiem Trybunału istnieje związek tego rodzaju, że w świetle orzeczenia TSUE winna zapaść decyzja o treści innej niż decyzja rzeczywiście wydana.
Zdaniem sądu – w analizowanej sprawie nie doszło do sytuacji, w której orzeczenie TSUE doprowadziłoby do konieczności innego rozpoznania sprawy podatnika.
Sąd zauważył, że dokumenty, których jawność wyłączono stronie, nie stanowiły wyłącznej podstawy rozstrzygnięcia organów podatkowych. Okoliczność, że podatnik nadal nie został zapoznany z całością zebranego materiału dowodowego, łącznie z tym wyłączonym z akt, nie może, zdaniem sądu, prowadzić do uchylenia kwestionowanej decyzji ostatecznej. Sąd podkreślił, że z wyroku TSUE wynika, że dostęp do informacji i dokumentów znajdujących się w aktach sprawy administracyjnej może być ograniczony względami interesu ogólnego (takim interesem była zaś ochrona danych osób trzecich).
Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził również, że dokumenty wyłączone z akt sprawy nie były jedynymi dowodami branymi pod uwagę przy rozstrzygnięciu sprawy i zostały ocenione łącznie z innymi dowodami w ramach swobodnej oceny dowodów. Skarżącemu zapewniono przed wydaniem decyzji możliwość zapoznania się z dowodami zgromadzonymi w aktach, na podstawie których wydano decyzje. Decyzja podatkowa została wydana przede wszystkim na podstawie analizy i oceny materiałów źródłowych z prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zwrócił również uwagę, że o kompletności materiału dowodowego zebranego w sprawie przesądził NSA w prawomocnym wyroku oddalającym skargę kasacyjną podatnika w sprawie dotyczącej pierwotnej decyzji wobec podatnika. Sąd stwierdził, że zebrane w ramach toczącego się postępowania dowody pozwoliły na jednoznaczne rozstrzygnięcie objętej tym postępowaniem sprawy podatkowej. Sąd nie zwrócił jednak uwagi na to, że wyrok NSA w sprawie podatnika również zapadł przed omawianym wyrokiem TSUE (NSA, oceniając zebrany materiał dowodowy, nie znał interpretacji przedstawionej przez Trybunał Sprawiedliwości UE).
***
#WIĘCEJ w Monitorze Podatkowym: